zwaluw

Lena Claessen

Geen tijd voor spelletjes (5)

Rahab Ahmed

Ongemak in dialoog - 2

Lelie Danesh

Schurft en soa's

Martijn van Bruggen

De Oplichting (5)

Jaap Blankespoor

2022 bezorgde Myrthe een broeierige 8 mei. Ze hield haar rechterhoektand vast met haar wijsvinger en duim terwijl ze in de spiegel keek. Voorzichtig poetste ze haar tanden, ze zag de tandpasta opgaan in een soort schuim dat zich tussen haar tanden nestelde. Toen ze het spul uitspuugde inspecteerde ze haar tanden nog eens extra goed. Ze waren net zo donker als eerst. 45 jaar wegpoetsen in 20 seconden, ze lachte. Snel liep ze de overloop op, uit de kamer van Giovanni kwamen bonkende geluiden, alsof hij iets in elkaar aan het timmeren was.&nbsp;



‘Gaat het goed daar, Giovanni?’ vroeg ze.



‘Mam!’ antwoordde hij. ‘Blijf weg!’



‘Waarom?’ vroeg ze.&nbsp;



‘Ik ben bezig!’



Glimlachend haalde ze haar oor van de deur af en wreef in haar handen. Ze liep de trap af, staarde naar wat foto’s aan de muur waarop zij haar armen rond Giovanni’s nek legde. Vaak droop er wat snot aan zijn neus, soms hing er een beetje chocoladepasta in zijn mondhoeken, nooit leek Giovanni haar omhelzing onprettig te vinden. Chocoladepasta in een mondhoek, zijn er duidelijkere symptomen van een gelukkige jeugd? Hij is al zeventien en toch beteken ik voor hem meer dan herinnering, een foto, dacht ze. 



Inmiddels stond het eten op tafel, Myrthe keek ernstig naar haar zoon. De geur van tomatensaus stuifde boven haar bord, ze was zich ervan bewust dat er boven het bord van Giovanni weinig over was van die geur. Op een paar spaghettislierten na was zijn bord leeg. Myrthe keek naar de klok, het was 18.00, rond een uur of 17:50 had ze het op tafel gezet. Tien minuten waren te weinig geweest om ook maar een woord te wisselen.&nbsp;



‘Gaat het goed, lieverd?’ vroeg ze.&nbsp;



‘Ja, hoezo?’



‘Gewoon, ik kan me voorstellen dat er iets is wat je me wil zeggen, of geven.’



‘Nee, niet echt.’



‘Oh.’



Ze nam een hap spaghetti, het smaakte zoals spaghetti smaakt. Myrthe wreef het topje van haar wijsvinger tegen haar duim en zuchtte. Ongemakkelijk legde ze haar hand in haar haar.&nbsp;



‘Weet je,’ zei ze. ‘Wat was je daarstraks aan het doen, niet toevallig iets in elkaar aan het knutselen voor iemand bijvoorbeeld?’



‘Nee,’ zei hij twijfelend. &#8216;Waarom?’



‘Gewoon,’ zuchtte Myrthe.&nbsp;



‘Ik was aan het springen met m’n voetbalschoenen aan, dat doe ik altijd voor een wedstrijd.’



‘Welke wedstrijd?’ vroeg ze verbaasd.&nbsp;



‘Mam, de wedstrijd tegen de nummer één, hier heb ik het al zo vaak over gehad,’ antwoordde hij geïrriteerd. ‘Je luistert nooit naar wat ik zeg. We moeten er over veertien minuten zijn, dus we kunnen het beste nu gaan.’



Ze stampte met haar voet en voelde haar lippen pruttelen. Myrthe pakte haar bord, zuchtend en met haar lippen op elkaar geperst zette ze het op het aanrecht.



‘Breng jij je eigen bord nog terug, Giovanni?’ vroeg ze terwijl ze haar ogen bedekte met haar handpalmen.&nbsp;



In de auto luisterden ze naar de radio, op radio 10 jammerde Paul Mccartney over een visioen van zijn moeder. Terwijl ze het stuur vasthield met haar rechterhand wiebelde ze mee op de vriendelijke deuntjes van The Beatles. Plots wisselde Giovanni van radiostation.



‘Niemand luistert toch nog naar die oude meuk,’ riep hij cynisch.&nbsp;



Myrthe slikte, nam een kauwgompje en zweeg in de minuten die volgden, tot ze aankwamen bij het voetbalstadion.&nbsp;



‘Is er iets mam?’



‘Nee,’ antwoordde ze. ‘Ga nu maar, veel succes.’



‘Ga je niet mee, het is belangrijk,mam.’



‘Nee, ik voel me niet zo lekker. De hele dag al niet.’



Ze gaf hem zijn sporttas en zwaaide hem uit. Voor ze het wist verdween hij het voetbalstadionnetje in.



Inmiddels was de avond gevallen over de stad. De regen kletterde op de bakstenen, tegen de ramen waarachter zich vrolijk aangeklede etalages bevonden. Ze staarde naar de parfums, de zeepjes en andere producten in roze verpakkingen die aankondigden dat het moederdag was. Ze schudde haar hoofd, ook al had ze Giovanni op deze wereld gezet en wist ze dat deze 24 uur in het teken stonden van haarzelf, Myrthes dag was het niet. Plots zag ze een jongetje snel een klein roze pakketje afrekenen. Even, heel even, nog korter dan een seconde, dacht ze dat ze Giovanni zag. Haar hart miste een slag, ging snel over op het oude ritme. Het jongetje zag eruit als een jaar of elf, zijn moeder pakte zijn hand stevig vast. Ze liepen samen de winkel uit, er hing chocoladepasta in zijn mondhoek

2022 bezorgde Myrthe een broeierige 8 mei. Ze hield haar rechterhoektand vast met haar wijsvinger en duim terwijl ze in de spiegel keek. Voorzichtig poetste...

Let it be

Het magische leven van Mia

Breng je de kaneelpoeder mee? Ik bak appeltaart morgen, appte Mia naar Jorgen. Hou van je stuurde ze erachteraan. Naast haar appbericht stond één vinkje, het was donkergroen. Het berichtje was niet aangekomen. Mia keek om zich heen, borg haar telefoon op en staarde wat naar de televisie. Voor ze het wist hield ze een sigaret vast, tussen haar wijs- en middelvinger. Ze nam een hijs en rook dat de sigarettenwalm neerstreek over haar hals, haar lichaam, dat de geur zich ophoopte in haar gele wikkeljurk. Nadat ze de sigaret doofde, schudde ze haar hoofd. Denk nu eens aan je kind, geef het goede voorbeeld Mia, dacht ze. Ze drukte op de play-knop van haar VHS-speler, waarna een meelevende Oprah Winfrey op de televisie verscheen. Drie bezwete pubers zaten in de studio, ze hadden zich kaalgeschoren, droegen leren broeken die niet zouden misstaan bij rocksterren, waren verslaafd aan harddrugs. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;



 ‘Ze zijn gescheiden van het geloof,’ mompelde Mia. ‘Ze zijn gescheiden van God, gescheiden van zichzelf.’ 



Vlak na de aftiteling slofte Mia een beetje door de woonkamer, stond stil bij een foto aan de muur. Met veel aandacht bekeek ze hem, ze zag zichzelf achter het stuur van een Range Rover het landgoed op rijden. Jorgen zat op de achterbank terwijl zijn lippen een speen omringden. 



‘Wat lijkt die jongen toch op mij,’ zei ze glimlachend, waarna ze aan haar eigen oogleden voelde.



Ze focuste zich enorm, probeerde de ogen van haar zoon te zien die grotendeels verscholen zaten achter zijn oogleden, ze bedacht dat ze zocht naar Jorgen, naar wie hij was. Haar hart sloeg een slag over door deze laatste gedachte, ze keerde de jonge Jorgen de rug toe. Moeizaam liep ze de keuken in, haar gebochelde rug kraakte bij iedere stap die ze zette, haar rug deed pijn, net als haar voeten, heupen, nek, schouders. Haar lichaam deed Mia pijn. Met haar gerimpelde rechterhand hield ze de koekenpan vast en deed er tomatensaus in. Ze schrok van de rimpels op haar pols, de groeven, de moedervlekken en andere symptomen voor een leven dat geleefd was. Is niet mooi, dacht Mia, en dat al op mijn veertigste. Ze gooide spaghetti in de kookpan. In hetzelfde lage tempo als op de heenweg liep ze terug de woonkamer in. Ze voelde haar handen een klein beetje trillen terwijl ze haar leesbril opzette. Schatje kom je thuis, het eten is bijna klaar stuurde ze naar Jorgen. Nadat ze het berichtje uittikte zag ze één vinkje naast haar tekst verschijnen, het was weer groen. Ze scrolde naar boven en zag dat haar vorige berichtje evenmin was aangekomen. Plots hoorde ze vanuit de keuken een kloppend geluid, erg luid was het niet, maar toch goed hoorbaar. Daar zul je hem hebben, kan ik eindelijk eens beginnen met opscheppen voor ons beiden, dacht Mia. Ze hielp zichzelf overeind, liep zo snel als ze kon de keuken in. Zuchtend keek ze de ruimte door, van links naar rechts, van het aanrecht naar de deur. Ze zag niemand. Plots hoorde ze dat geluid weer, dat kloppende geluid, ze draaide zich om en wendde zich tot de bron. In de koekenpan pruttelde de tomatensaus. Mia lachte heel even, begreep niet zo waarom.



Nadat het eten klaar was schepte ze de helft op haar bod. De rest stopte Mia in een magnetronbakje. Ze opende de vriezer en kreeg het magnetronbakje er maar moeilijk in door de zeven andere bakjes die er al waren ingepropt. Heeft hij in elk geval genoeg als hij thuiskomt, dacht Mia. Terwijl de geur van Italiaanse kruiden vanaf het bord haar neus in vloog, vouwde ze haar handen en sprak tot God. Ze dankte Hem voor haar gezondheid en die van haar zoon, met een trillende stem sprak ze tegen Hem de wens uit Jorgen weer eens te zien. Niet veel later zette ze haar vork in de pasta en at. Ik heb eten klaargemaakt, als je thuiskomt kun je kiezen uit onder andere: spaghetti en chili con carne, stuurde ze hem in een whatsappbericht toen haar bord leeg was. Ze besloot haar appje met een smiley en zag er wederom één donkergroen vinkje naast verschijnen. Ze scrolde naarboven, naar berichten van twee uur oud, twee dagen en twee weken. Hoe gaat het daar in Barcelona met de reisweek? was de laatste tekst waar twee blauwe vinkjes naast stonden, de laatste tekst die aankwam, zo&#8217;n twee en een halve week terug. Drie minuten erna stuurde Jorgen een foto waarop hij op een jetski zat met in zijn rechterhand een fles champagne, zijn linkerhand vervormd tot een duimpje. doe voorzichtig! Zo heb ik je toch niet opgevoed, denk aan Hem, antwoordde Mia in whatsapp. Achter dat bericht stond een vinkje, donkergroen. Ze klikte op de foto, zoomde in op zijn gezicht. Even dacht ze aan het scenario waarin ze zijn dichtgeknepen ogen nooit meer zou zien, dat ze het zou moeten stellen zonder zijn gezicht en stem die in alles zoveel op de hare leken. Snel sloeg ze zichzelf tegen het voorhoofd. &#8216;Mensen zijn niet dood als ze niet meer leven, mensen zijn dood als je besluit dat ze er niet meer zullen zijn,’ riep ze met beide handpalmen op haar gezicht. Ze waste haar bord af. 



De dag erna liep ze in de supermarkt, haalde kaneelpoeder uit het schap met bakproducten. Vandaag bak ik appeltaart, eet je mee? vroeg ze Jorgen via Whatsapp.&nbsp;

Breng je de kaneelpoeder mee? Ik bak appeltaart morgen, appte Mia naar Jorgen. Hou van je stuurde ze erachteraan. Naast haar appbericht stond één vinkje,...

Als je in mijn hoofd kon kijken

Ik voelde mijn hartslag bonken in mijn hoofd en zag door de transparante gordijnen dat het nacht geworden was. De kleine wijzer van de klok stond op de 1, de grote op 30. Voorzichtig stapte ik uit bed, wankelend liep ik naar het toilet van de hotelkamer. Nadat ik mijn pyjamabroek een klein stukje liet zakken en mijn piemel vasthield, voelde ik mijn handen beven. Mijn piemel bewoog snel van links naar rechts. Ik knipperde twee keer met mijn ogen en voor ik het wist lagen er plasjes urine naast de WC-pot. Ik schudde mijn hoofd en schaamde me. Mijn lichaam is meer van mijn leeftijd dan van mij, dacht ik terwijl ik de boel schoonmaakte met WC-papiertjes. Ik ging, even wankelend als op de heenweg, terug naar bed, voelde mijn knieën zo erg schudden dat ik ernaar verlangde ze van mijn lichaam te amputeren. Ik wilde mijn lichaam amputeren van mezelf. Het maanlicht scheen over Lisa’s mooie, jonge lichaam dat in bed lag, het scheen over haar gezicht met de iets te grote neus, met haar rimpelloze huid die op haar skelet leek te rusten. Ik ging naast haar liggen, met mijn vingertoppen raakte ik haar pols aan, haar hart bonsde heel zachtjes in haar pols. Vervolgens liet ik mijn hand naar beneden glijden, richting haar borst en tepel. Ik probeerde er voorzichtig in te knijpen, maar de bevingen in mijn lichaam lieten dat niet toe. Mijn hartslag versnelde, ik merkte op dat mijn vingers nog heviger begonnen te trillen. Een sensatie gutste door mijn lichaam, maar vooral in mijn piemel. Ik voelde me verstijven en kwam klaar. Twijfelend legde ik mijn wijsvinger in het plasje sperma en rook eraan. Ik kon me de laatste keer dat het gebeurde me niet meer herinneren, en bleef eraan ruiken. Tot de geur vervaagd was. Daarna tuurde ik wat minuten voor me uit en omklemde haar hand, streelde haar handpalm met mijn duim. ‘Wat doe je?’ vroeg Lisa glimlachend terwijl ze zich van me afduwde. ‘Iemands slaap verstoren is ernstig hoor.&#8217; ‘Hoe lang ben je al wakker?’ vroeg ik geschrokken. ‘Letterlijk een paar seconden,’ zei ze. Ik haalde opgelucht adem. Ze trok de dekens omhoog, haar kleine borstjes waren afgedekt. Ze keek me onverschillig aan.  ‘Je hebt je geluid van je telefoon niet uitgezet,’ zei ze met mijn apple in haar hand. ‘Je hebt een mail zo te zien.&#8217; ‘Laat maar gaan,’ zei ik. ‘Iemand die zo vroeg op de dag mailt, verdient een laat antwoord.’ We zwegen, luisterden naar de vallende regendruppels buiten. Het geluid drong onze kamer binnen. Ik legde mijn handpalm rond mijn voorhoofd. ‘Het is laat,’ zei Lisa.  ‘Ja,’ zei ik. ‘Te laat.’ ‘Hoe bedoel je?’ ‘Niets, laat maar,’ zei ik.  ‘Wat was je naam ook alweer?’ vroeg ze.  ‘Doet dat ertoe?’ antwoordde ik. ‘Morgen ligt er toch iemand anders naast je.’ We zuchtten.  ‘Het spijt me trouwens dat je niet klaarkwam gisterenavond,’ zei ze. ‘Normaal gebeurt dat nooit.&#8217; ‘Het geeft niet,’ zei ik snel. ‘Is het oké als ik je nu betaal?’ ‘Kan het niet morgenochtend? Ik wil nu eigenlijk wel slapen.’ &#8216;Liever niet, maar oké, laten we morgen dan maar afrekenen,&#8217; zei ik. Ik staarde naar het plafond, staarde naar de rimpels en lijnen die de schilders hadden achtergelaten. Of waren het stukadoors geweest? Van mijn nachtkastje pakte ik mijn pocketbijbel. Normaal kon ik door dat boek goed slapen. Nu bladerde en bladerde ik als een krankzinnige, maar mijn rust vond ik niet. Plots hoorde ik een zwaar geluid, alsof iemand in de kamer naast ons stoelen verschoof. Even later keek ik naar Lisa’s mond, hij was open en en bracht diepe geluiden voort. Ik schudde wat met mijn hoofd, wilde lachen en huilen tegelijk. Moeizaam stapte ik uit bed, legde twee briefjes van honderd euro op haar nachtkastje en liep naar buiten. Vanaf het strand zag ik de regendruppels verdwijnen in de zee, ze kletterden onvermoeibaar tegen het water. Vage silhouetten van schepen dreven op de golven. Dezelfde golven waarop meeuwen bijna leken te landen, als straaljagers op vliegdekschepen. Soms wilde ik de zee zijn. De zee hoefde niet te bestaan, dat deden anderen voor hem. Ik pakte mijn applemobiel vast. Haast ritmisch zag ik mijn onderarm van links naar rechts bewegen, schudden. Het mailtje was van de huisarts, of er een reden was dat ik mijn afspraak vandaag gemist had. Vlug zette ik mijn telefoon uit, maar door het getril liet ik hem vallen in het zand.  ‘Godverdomme,’ schreeuwde ik.  Ik bukte, greep mijn telefoon uit het zand en scrolde met veel moeite naar Janine. Achter haar contactnaam in whatsapp stonden twee hartjes, dat krijg je als je dochters handiger zijn met een mobieltje dan jijzelf. Ik staarde naar Janines profielfoto, een foto waarop zij en ik voor het Colosseum poseerden tijdens onze vakantie, vorig jaar. Janine glimlachte breed, misschien omdat ze het meende. Bij het bestuderen van haar smalle, gerimpelde gezicht en uitpuilende ogen probeerde ik me voor te stellen dat ze die rimpels niet had, dat haar grijze haren zoals vroeger in blonde sliertjes over haar voorhoofd lagen. Ik kneep mijn ogen samen en wilde nog een keer geil worden, van mijn vrouw. Ik voelde aan mijn broek, trof een hoopje zacht vlees aan. Teleurgesteld zoomde ik in op mezelf. Het gezicht van een oude vermoeide man op de foto wiens lippen aan elkaar geniet leken te zijn liet me een beetje schrikken. Zuchtend begon ik aan een appje voor Janine: ben later, veel gedoe op kantoo. Mijn handen voelden als lood toen ik de laatste o intikte. Hoewel ik wist dat de r miste, waren mijn handen te moe om het te verbeteren. Janine reageerde snel: schat, doe eens rustig aan. Je hoeft niet zoveel te werken, zeker niet met jouw conditie. Vergeet je medicijnen tegen het beven niet te slikken. Altijd meedenken, dat was typisch Janine dacht ik, terwijl ze een nieuw bericht aan het typen was. Ik dacht alleen mee met mezelf. Ik ben trots op je, dat je gewoon blijft doen wat je deed, ondanks die klote parkinson, tot later schat. Voorzichtig liep ik het water in, voelde de koude golfjes tegen mijn benen klotsen. Mijn lijf trilde heviger dan normaal.

Ik voelde mijn hartslag bonken in mijn hoofd en zag door de transparante gordijnen dat het nacht geworden was. De kleine wijzer van de klok...

Zet een kaars voor je raam vannacht

Mijn tante kijkt naar het televisiescherm, ze kauwt op wat pinda’s. Met veel aandacht luister ik naar hoe haar tanden tegen de nootjes aan slaan, hoe haar speeksel zich met de pinda’s mengt en hoe ze doorslikt. Ze eet zo gulzig dat er wat pindarestjes in haar mondhoeken belanden en bij haar neus, die staat een beetje scheef. Zolang ik haar ken.&nbsp;



‘Het is oké tante, om emoties te tonen,’ zeg ik terwijl ik naar de rouwkaart staar waarop de naam Theo de Nijs prijkt. ‘Drie dagen is kort, de begrafenis is nog maar net geweest.’



Ik moet denken aan de tijd die ik bij haar ben, negen uur. Ze heeft aan negen uur te weinig om ook maar een beetje te snikken om de man die 45 jaar de hare was. Haar lippen pruttelen, ze staat op het punt om iets te zeggen. Plots, na het horen van een nieuwsaankondiging, draait ze haar gezicht om. Een of andere zanger is ziek. Toch kan ik mijn gedachten niet van ome Theo afhouden. Ik denk aan die ene keer dat ik bij mijn tante en bij ome Theo logeerde in hun zomerhuisje in Friesland. Hoe hij zijn groene vissersbootje krachtig het meer in duwde, hoe hij me te midden van de golfjes leerde dat een dobber onder water beet betekende en dat je een vis, nooit, maar dan ook nooit moest teruggeven aan het meer. Ik staarde naar onze hengels die vlak naast elkaar waren uitgegooid, naar onze dobbers. De zijne ging omhoog en omlaag. De mijne dreef stilletjes op het water.



‘We denken dat alles het recht heeft om in leven te blijven, alleen omdat alles ooit geboren is,’ zei mijn oom serieus, terwijl hij de vis binnenhengelde. ‘Geboorte geeft je de mogelijkheid om te leven, niet het recht.’



Diezelfde avond grilde hij forel.&nbsp;



‘Ome Theo,’ mijmer ik. ‘Mooie man, zelfs nu, klinken zijn woorden onaangetast in mijn hoofd. Mooie man, ome Theo.’



Ineens drukt mijn tante haar wijsvinger en duim tegen haar neusbrug. Ze zucht en ademt diep in en uit. In een reflex sla ik mijn arm om haar schouder, waardoor de v-hals van haar shirt uitrekt en haar harde sleutelbeen zich voor me openbaart. Er zitten kleine krasjes op haar sleutelbeen, ze worden groter naarmate ze dichterbij haar schouder komen. Ik wil meer zien van de littekens, wil haar v-hals verder uitrekken. Maar ja, sommige dingen zijn nu eenmaal raar om te doen bij je tante.&nbsp;



‘Het is oké,’ zeg ik. ‘Het is oké, laat het gaan. Het verlies van iemand is hard.’



‘Hij leeft nog!’ antwoordt ze bozig.&nbsp;



Ik knik, mijn hart slaat een slag over. Ik adem hard, het verdriet is nog vers.&nbsp;



Ze zet RTL 4 af en schakelt over naar de radio. De disjockey kondigt een nummer met een rare titel aan, Banger Hart of zoiets. De disjockey vertelt dat de zanger ziek is, hij heeft Parkinson. Zijn naam zegt me niets, waarna ik hem direct weer vergeet. Terwijl mijn tante zachtjes meeneuriet op het opbeurende melodietje, moet ik wederom aan ome Theo denken. Aan zijn grote, stevige lichaam, zijn handruggen die volledig onder de schrammen en littekens zaten. ‘Veertig jaar houthakken en vissen, dan krijg je dat,’ zei hij, terwijl hij lurkte aan zijn sigaar en wat muziek van Johnny Cash draaide. Mijn oom was meer man dan iedereen die een piemel had, meer man dan iedereen die wenste een man te zijn, meer man dan ik.&nbsp;&nbsp;



‘Ik heb zoveel aan Rob, Rob de Nijs gehad,’ zegt mijn tante zuchtend. ‘Hij was er altijd.’



‘Je man heette Theo, Theo de Nijs hoor,’ antwoord ik geschrokken.&nbsp;



Mijn hartslag versnelt, tante is zo verward dat ze de naam van mijn oom vergeten is. Zou ze nog weten wie er naast haar op de bank zit, zou ze zijn vergeten wie ze zelf is?&nbsp;



‘Waar heb je het over?’ roept ze bozig. ‘Niet iedereen die de Nijs heet, heet Theo.’



Ze slikt en staart naar de grond. Op de een of andere manier slikt ze anders dan normaal, harder. Veel harder.&nbsp;



‘Ik wil zijn naam niet meer horen.’



‘Wiens naam?’



‘Die van je oom,’ antwoordt ze met een ietwat kunstmatige, zware stem.&nbsp;



‘Theo bedoel je?’&nbsp;



‘Exact, laat dit dan de laatste keer zijn.’



‘Maar waarom?’



‘Heb jij je nooit afgevraagd waarom ik een scheve neus heb?’ vraagt ze. ‘En na afloop, nadat mijn neus bloedde of mijn lichaam onder de plekken zat, riep hij altijd, geboorte geeft je geen recht om te leven, of weet ik veel waar die krankzinnige het over had.’



We kijken naar het televisiescherm, maar eigenlijk kan ik alleen de handen van oom Theo voor me zien. Ik kan, wil, het me niet voorstellen dat zijn sterke, viriele handen mijn tante pijn deden, dat zijn handen meer voor mijn tante waren dan van hem.&nbsp;



‘Ik ga je missen,’ zegt ze zachtjes tegen de televisie.

Mijn tante kijkt naar het televisiescherm, ze kauwt op wat pinda’s. Met veel aandacht luister ik naar hoe haar tanden tegen de nootjes aan slaan,...

De president

Ik beet zachtjes op mijn onderlip en sabbelde eraan. Mijn onderlip schuurde langs mijn voortanden. Hoewel ik naar de televisie keek, merkte ik dat mijn zusje me aanstaarde. Haar doffe oogjes voelde ik branden op mijn huid.&nbsp;



‘Wat doe je?’ vroeg ze met gefronste wenkbrauwen. ‘Mama heeft je toch gezegd dat je niet op je lip mag bijten?’



‘Je hebt gelijk,’ zei ik glimlachend. ‘Maar het is spannend.’



We staarden naar de televisie. Op MSNBC verschenen keurig geklede nieuwsmannetjes die druk in de weer waren met een interactieve kaart van de Verenigde Staten. Sommige staten kleurden blauw, anderen waren nog grijs. De meeste rood. Plots kondigde een bebrild mannetje aan dat Hillary Trump in Michigan waarschijnlijk niet meer ging inhalen.&nbsp;



‘Ik begrijp niets van die lui in Michigan. Ze zijn te dom om na te denken. Ze gebruiken zelf enorm veel overheidsgeld, maar zijn er toch op tegen. Volgens mij zijn ze daar nog te dom te kakken.&#8217;



Ik hoorde mijn zusje diep in- en uitademen, alsof ze hard nadacht en haar brein daarom veel zuurstof probeerde leveren.&nbsp;



‘Wat bedoel je met te dom om te kakken?’



‘Het was ironisch bedoeld, Anne.’



‘O,’ zei ze. ‘Sorry.’



Ik vertelde haar dat ze er niets aan kon doen, dat de dingen nu eenmaal zijn zoals ze zijn, dat ze is zoals ze is. Voorzichtig streelde ik haar schouder. Met ietwat schokkerige bewegingen nam ze afstand, haar kleine fragiele lijfje was nu zo’n twintig centimeter van me verwijderd. 



‘Dr. Martin zegt dat ik misschien meer fysiek contact moet opzoeken,’ zei ze. ‘Hij kan dan wel psycholoog zijn, maar ik vind dit wel lang genoeg contact, als ik heel eerlijk ben.’



Ik haalde diep adem. Van mijn zusje houden betekende ook liefhebben wat van haar Anne maakte.



‘Wel fijn dat je mama’s taken wilde overnemen,’ zei Anne, alsof iemand haar verplichtte het te zeggen.



De zender schakelde over naar New York, naar het Javits Center. Duizenden mensen hadden zich verzameld onder het glazen plafond van het conventiecentrum. Duizenden mensen die aan het begin van de avond hoopvol oogden, duizenden mensen die vanavond het plafond slechts in gedachten zouden zien breken.&nbsp;



‘Die kloterepublikeinen willen dat we nog meer eigen bijdrage betalen,’ zei ik. ‘Ik weet niet hoe we Dr. Martin moeten gaan betalen komende periode. Mam had nog wat op de bank staan, maar ik weet niet hoelang we het daarmee kunnen redden.’



Voorzichtig sloeg ik mijn hand tegen mijn hoofd, soms wilde ik dat God mij de mogelijkheid ontnam te spreken. We zwegen een tijdje, op de televisie zagen we hoe mensen zich druk maakten over percentages en ingewikkelde berekeningen. Wij waren een percentage, geen mensen.&nbsp;



‘Wil je dat niet meer zeggen?’ zei Anne ineens op een bozige toon terwijl ze haar vinger naar me uitstak.&nbsp;



‘Sorry, ik wilde je niet onnodig veel angst inboezemen.’



Ze keek me vragend aan en bleef even stil.&nbsp;



‘Of wat bedoel je, wat wil je dat ik niet meer zeg?’



‘Je sprak over mamma in de verleden tijd,’ antwoordde ze. ‘Wil je dat nooit meer doen?’



‘Ze is toch overleden?’ vroeg ik. ‘Al drie weken geleden.’&nbsp;



‘Je hoeft niet levend te zijn om in het heden van anderen veel te betekenen,’ zei ze dwingend, alsof ze verder geen tegenspraak duldde.&nbsp;



‘Oké,’ zei ik.&nbsp;



We staarden naar de televisie, we waren een van de miljoenen getuigen van de rode opmars die niet te stuiten leek. North Carolina en Wisconsin vielen in handen van iemand die niet het beste voor had met ons. Vanaf onze zitbank waren we getuige van de moord op onszelf. Ineens lieten ze op televisie archiefbeelden van oud-presidenten zien.&nbsp;



‘Waarom zegt die presentator dat Bill Clinton de eerste zwarte president was?’ vroeg Anne. ‘Bill Clinton was toch echt wit. Mama zei dat ook vaak, ik moest haar altijd verbeteren.’



‘Het is een soort bijnaam. Bill Clinton groeide op in armoede. Zijn vader overleed, nog voor Bill de kans had hem te leren kennen. Zijn stiefvader had een alcoholprobleem,’ zei ik. ‘Bill Clinton is een van ons, ook al delen we niet dezelfde huidskleur.’



‘Nou en? Bill Clinton is toch alsnog niet zwart?’



Ik zuchtte. Langzaam maar zeker zagen we Amerika steeds roder worden, de wereld werd steeds roder. Mijn zusje keek droevig naar het scherm. Nadat Florida vermoedelijk naar de republikeinen zou gaan, staarde ze naar de grond.



‘Ik ga even wat thee zetten in de keuken,’ zei ik nadat. ‘Ik ben zo terug.’



Hoewel ze niet reageerde, deed ik voor twee personen water in de theepot, ik staarde naar de stoom die eruit kwam, zich verspreidde in de keuken en de ramen liet beslaan. Arme meid, dacht ik. Het land dat al 440 jaar groeide stond niet toe dat haar inwoners mee mochten groeien, dat Anne mocht groeien. Met twee kopjes thee liep ik de woonkamer in. Ik voelde mijn handen trillen, mijn hart miste een slag. Anne was verdwenen. Ik riep haar naam drie keer, maar kreeg geen reactie. Vanuit het raam zag ik opeens een silhouet met een sigaret. 



‘Kom naar binnen,’ zei ik terwijl ik de tuin inliep. ‘Het is hartstikke koud. Waarom rook je een sigaret, je was toch gestopt?’



‘Ik had het nodig, speciaal vannacht.’



Ik liep op haar af en sloeg een arm om haar schouders. Met veel kracht stootte ze mij van haar af. Kut, dacht ik.&nbsp;



‘Luister, de eigen bijdragen worden dan wel verhoogd, maar we vinden wel een weg om Dr. Martin te betalen,’ zei ik. ‘Die republikeinen doen alsof je niet bestaat, maar dat betekent niet dat je voor mij niet bestaat.’



‘Ook voor jou besta ik niet.’



‘Waar heb je het over?’



‘Ook al ben je mijn zus, bij jou voel ik me een buitenstaander,’ zei ze. ‘Net met dat zwarte president gedoe bijvoorbeeld en toen je het over ironie had.’



‘Het spijt me,’ zei ik voorzichtig terwijl ik naast haar kwam staan.&nbsp;



‘Het geeft niet, jij, jullie kunnen er ook niets aan doen. Autisme is de enige schuldige.’



We luisterden naar de wind die door de bomen waaide, en keken naar de eikenbladeren die zachtjes naarbeneden dwarrelden. Ik luisterde naar het kloppen van mijn hart, maar kon hier geen diepzinnige betekenis uit herleiden.&nbsp;



‘Mag ik je een knuffel geven, alsjeblieft?’ vroeg ik. &#8216;Alsjeblieft?&#8217;

Ik beet zachtjes op mijn onderlip en sabbelde eraan. Mijn onderlip schuurde langs mijn voortanden. Hoewel ik naar de televisie keek, merkte ik dat mijn...

Broeders

Ik wreef mijn handen tegen elkaar en zag hoe de regendruppels tegen de grond kletterden. Onder het afdakje was de avond mooi, misschien is het mooier dingen te zien dan ze te zijn. Ik staarde naar de man die naast me zat. Zijn viriele oogjes waren omringd door rimpels, grijze haarlokken en een stoppelbaard. Uit zijn telefoon klonk de stem van een zanger die populair was in de jaren 90, de zanger schepte in het liedje op over wat hij allemaal niet zou doen voor de liefde. Verveeld legde ik mijn voorhoofd in mijn handpalm.&nbsp;



‘Geen fan van Meatloaf?’ vroeg de man terwijl hij zijn sigaret opstak.&nbsp;



Ik bekeek zijn viriele oogjes die omringd waren door rimpels, grijze haren en een slecht onderhouden stoppelbaardje.



‘Meatloaf was een alcoholist,’ zei ik hoestend.&nbsp;



‘Nou en? Maakt dat hem tot een mindere zanger?’&nbsp;



Hij zette de muziek harder. Aarzelend stak hij een sigaret op, de sigarettenwalm viel over ons neer. Ik keek naar de wolken die veel regendruppels loslieten. Roken onder een afdakje terwijl het regent, ik ken maar weinig mooiere dingen.&nbsp;



‘Je was als enige stil tijdens de praatgroep, wat kwam jij hier doen, eigenlijk?’



‘Dat vraag ik me mijn hele leven af, wat ik hier doe,’ zei hij. ‘We mogen niet eens kiezen of we geboren worden. Leven is een onrechtvaardig lot.’



We zwegen.



‘Maar jij, jij had liefdesverdriet begreep ik?’ vroeg hij.&nbsp;



Ik dacht aan Julia. Haar hemelsblauwe ogen, korte coupe en zelfs haar gebit waarin beide hoektanden ontbraken. Ook al besloot heel de wereld dat haar gebit lelijk was, voor mij was het het mooiste. Ik dacht aan hoe het nu niet meer mijn ogen waren die haar tanden mochten zien, maar die van iemand anders. Ik zuchtte, maar wilde huilen. Dat gebeurde constant als ik aan haar dacht, als ik dacht aan wie ze voor mij was.&nbsp;



‘Ja,’ antwoordde ik. ‘Maar het gekke is, dat ik nu, na een jaar, nog steeds niet weet waarom ze vertrok. Waarom ze niet meer bij me is.’



Hij krabde aan zijn stoppelbaardje en zuchtte.&nbsp;



‘Zo gaat dat knul, zo gaat dat.’



De regen kletterde door, de regen kletterde zo lang dat ik vergeten was dat regen bestond. Voor mijn gevoel was Julia zo lang verdwenen dat ik vergeten was dat ik zonder haar bestaan had, dat ik dat überhaupt kon.&nbsp;



‘Heb je veel gehad aan de praatgroep?’ vroeg ik.&nbsp;



‘Nee, het is altijd hetzelfde gelul,’ zei hij. ‘Als je met andere mensen moet spreken die zichzelf niet begrijpen, begrijp je uiteindelijk nog minder wie je zelf bent.’



Hij pakte zijn fles met appelsapetiket en dronk eruit.&nbsp;



‘Weet je,’ zei hij, ‘bij mij is het net omgedraaid. Ik wil van haar af. Ik heb alles geprobeerd, maar realiseer me nu dat ik meer van haar wil houden dan dat ik daadwerkelijk van haar hou.’



‘Hoe kan dat? Je houdt toch van iemand zoals je van haar houdt?’



‘Nee knul,’ zei hij. ‘Misschien heb je nog te weinig van mensen gehouden om dat verschil in te zien.’



‘O.’



Ik begreep niet zo goed wat hij bedoelde, maar knikte instemmend. Onder het afdakje zagen we hoe de witte wolk contrasteerde met de vallende regen, de grauwe lucht.&nbsp;



‘Wil je ook wat?’ vroeg hij wijzend naar zijn flesje.



‘Graag’



Ik pakte het flesje en drukte het tegen mijn lippen aan. Het was bijna leeg. Ineens voelde ik een brandend gevoel rond mijn adamsappel. Ik proestte en wilde het uitspugen.



‘Dit is helemaal geen appelsap!’ riep ik.&nbsp;



‘Tegenwoordig kun je geen sherry meer in het openbaar drinken,’ zei hij.&nbsp;



Hij nam nog een hijs.&nbsp;



‘Als ik jou was zou ik het nog een keer proberen bij die griet, ik zou een laatste smeekbede houden.’



‘Maar wat moet ik dan zeggen?’



‘Wat mensen zeggen als ze verlangen naar iemand.’



Hier kon ik niet zoveel mee. Ik verwachtte meer van iemand die ogenschijnlijk zoveel levenservaring met zich meedroeg dat hij wist hoe dat moest, leven. Gezamenlijk staarden we naar de auto’s. Ze waren vrijwel allemaal lelijk. Wie zou al die eigenaren wijsgemaakt hebben dat ze in een mooie auto reden? Ineens stokte mijn adem. Ik zag de een roze cabrio, exact in zo’n eentje reed Julia. Ik kneep mijn ogen om het kentekennummer te kunnen lezen, GB-007-B. Het was haar auto! Ineens dacht ik aan hoe ze die auto altijd haar feministische James Bondmobiel noemde, ik lachte. Ik lachte zoals ik altijd moest lachen om haar grapjes. Ze matigde de snelheid van de auto en naderde ons. Mijn hart miste een slag, ik dacht na over wat ik haar wilde zeggen, of we elkaar moesten omhelzen of niet. Er kwam niets in me op. De vrouw stapte uit. Hoewel ze een zonnebril met donkere glazen droeg, maakte ik uit haar rimpels en grijze lokken op dat het niet Julia was. Ze leek in niets op Julia. Teleurgesteld zag ik aan hoe de vrouw in vlotte pas op ons afliep en de oude man bij zijn arm greep. Hij verzette zich, werkte tegen en probeerde haar armen van zich af te schudden, toch kreeg de vrouw hem vrij snel in de cabrio.&nbsp;



‘Zet die muziek zachter,’ riep ze bozig. ‘Je weet dat niemand zit te wachten op Meatloaf, ik in de laatste plaats.’



‘Zie je amigo, dit is nu precies wat ik bedoel,’ zei hij. ‘Ze leeft mijn leven voor me.’



Ik begreep niet waar ik naar keek.&nbsp;



‘Bah, je komt hier voor je alcoholprobleem en het eerste wat je doet is drinken.’



‘Hoe kom je daar nou weer bij?’ vroeg de man. ‘Dit is een flesje appelsap.’



‘Ach man, je denkt dat ik achterlijk ben. Ik ruik toch je adem,’ antwoordde ze woest. ‘Ik hoef maar een middag weg te zijn en je valt alweer terug in oude patronen.’



De vrouw draaide de sleutel naar rechts, de auto begon flink te ronken. De auto had zijn beste tijd wel gehad, al toen Julia de eigenaar was.&nbsp;



‘Vaarwel amigo,’ riep de man.&nbsp;



‘Laat die arme jongen met rust,’ antwoordde ze nadat ze hem stompte in zijn zij.&nbsp;



Terwijl de auto van me wegreed hoorde ik het geluid van een liedje wegsterven. Een zanger met een nasale stem had het over iemand die er altijd was, zonder aanwezig te zijn.&nbsp;

Ik wreef mijn handen tegen elkaar en zag hoe de regendruppels tegen de grond kletterden. Onder het afdakje was de avond mooi, misschien is het...

Jou zag ik graag (ook al keek ik zelden naar je)

Je inspecteerde je zachte lichaam terwijl je staand in de spiegel keek. Langzaam pakte je een flesje waar een of andere olie in zat. Met geknepen ogen probeerde ik te lezen wat er op het etiket stond. Vanuit bed bekeek ik niet veel later hoe je jezelf insmeerde terwijl uit de muziekbox op het nachtkastje de zwoele stem van R.Kelly klonk. Achter de box stond een ingelijste foto waarop hij een arm rondom je nek gelegd had.&nbsp;



‘Waarom hangen er hier geen foto’s van ons? We zijn al zeven maanden samen,’ vroeg ik.



Je masseerde je nek.&nbsp;



‘Weer die ouwe meuk?’ vroeg ik terwijl er een ander liedje van R.Kelly werd ingestart.&nbsp;



‘Meneer luistert zelf naar Boef en Lil’ Kleine, maar vindt dat hij kritiek moet hebben op goede muziek?’ antwoordde je glimlachend. ‘Dit is mijn jeugdsentiment. En we wonen dan wel samen, maar het is nog altijd mijn huis hoor.’



Ik kraakte mijn hersens om met een comeback te komen. Zwijgend staarde ik naar je donkere huid die inmiddels volledig ingeolied was. De zonnestralen die door het raam schenen legden een sentimentele glans over je lichaam. Om te weten dat jij de mooiste was hoefde ik de rest van de vrouwen op deze wereld niet te zien.



‘Wat staat er op dat etiket?’ vroeg ik, wijzend naar het flesje.&nbsp;



‘Je kan toch Ga lezen?’



‘Nee, ik kan alleen een beetje Twi. Mijn ouders spreken het. Maar dat wist je toch al?’



‘Nou het kan zijn dat je het gezegd hebt, maar dan moet het me niet bijgebleven zijn. Het is olie, tegen spierpijn.’



Mijn hart miste een slag. Hoe kun je na zeven maanden relatie niet weten welke taal iemand spreekt, waar zijn roots liggen? Wie hij is.&nbsp;



‘Was gisterennacht dan zo intens?’ vroeg ik.



‘Mocht je willen,’ zei je glimlachend.&nbsp;



Ik kroop uit bed, omhelsde je en drukte mijn lippen in je hals. De eerste seconden liet je dat toe, maar na verloop van tijd werkte je tegen, een soort speels verzet. Je duwde me voorzichtig terug, het bed in. De stille seconden die volgden greep ik aan om je lichaam te bestuderen, nogmaals. Je had kleine vetjes rond je middel, kleine schrammen in je nek. Alleen daaruit kon ik opmaken dat jouw lichaam tien jaar rijper was dan het mijne.&nbsp;



‘Heb je het condoom opgeruimd? Het lag daarstraks nog op bed.’



‘Ik ga al.’



Ik rekte mijn rug en greep naar het met sperma gevulde rubber op het matras.&nbsp;



‘Zou het een idee zijn om het eens zonder condoom te doen?’ vroeg ik.



‘Aan één zo’n stuiterbal als jij heeft de wereld genoeg.’



Hoewel je opmerking waarschijnlijk sarcastisch bedoeld was, deed het pijn.&nbsp;



Ik liep terug de badkamer in en dacht aan de afgelopen nacht. Je was mooier dan tijdens onze eerste ontmoeting in Good Vibes, dan het moment van onze eerste kus. Mooier dan je ooit geweest was.&nbsp;



Met mijn voet drukte ik op het pedaal van het badkameremmertje, dat bijna helemaal gevuld werd door condooms. Ik schrok van het aantal. Ik krabde aan mijn voorhoofd. Wat wist ik eigenlijk van je? Je ouders had ik nooit ontmoet, daar wilde je niets over zeggen. Je achtergrond kende ik niet en jij de mijne evenmin, eigenlijk kende jij me alleen van gevulde condooms, ik kende jou van borsten en gezicht. Een relatie die bestond uit twee voor elkaar vreemde mensen, kon geen relatie zijn.&nbsp;&nbsp;



Toen ik de slaapkamer binnenliep wisselde je van BH.



‘Kun je de muziek wat zachter zetten alsjeblieft?’ vroeg ik.



‘Luister, ik weet dat je mijn muziek oud vindt, maar laat me even.’



‘Ama, ik ben serieus. We moeten oprecht praten.’



‘Schat, je bent pas 25. Voor je aan serieuze gesprekken begint, moet je nog een jaar of tien ouder worden’



‘Ama, alsjeblieft.’



Ik keek je diep in de ogen terwijl de jouwe mijn gezicht scanden. Ik hoopte dat je, ondanks mijn gebrek aan rimpels, volwassenheid in me bespeuren kon. Ik hoopte dat je gelijkheid in me vond.&nbsp;



‘Oké, oké,’ zei je opeens, zonder enthousiasme. ‘Ik zal hem uitzetten.’



Je drukte op de volumeknop, waarna er een stilte viel. Ik stond klaar om het gesprek te beginnen, maar jouw mond opende zich eerder.&nbsp;



‘Moment, voordat je begint te babbelen pak ik eerst mijn B12. Wil jij ook?’



‘Nee, thanks.’



‘Is goed voor je bloed hoor, zeker voor jou. Jij had vorige week toch zo’n spierpijn?’



‘Nu heb ik nergens last van, mijn lichaam redt het prima,’ zei ik glimlachend en een beetje nonchalant.&nbsp;



‘Je moet het zelf weten.’



Je schudde je hoofd en legde het zwarte pilletje op je tong, nadat je twee slokken water nam verdween het je lichaam in.&nbsp;



‘Ama……,’ zei ik.&nbsp; ‘Ama……. Ik vroeg me dus af of…..’



‘Jezus, schiet eens op. Zeg wat je wilt zeggen. Ik moet dadelijk nog naar mijn werk.’



‘Ik vroeg me af of er een reden is dat je zo onverschillig doet. Ik bedoel, je vertelt nooit iets over jezelf en als het echt persoonlijk wordt, dan… ik weet niet… trek je je terug.’



Je gniffelde speels en draaide een haarlok rond je pink. Ik dacht dat ik nooit boos op je kon worden. Toch voelde ik mijn nekharen overeind staan.&nbsp;



‘Waarom doe je zo? Waarom wil je niet dat ik je ouders ontmoet, dat ik je leer kennen?’ vroeg ik.&nbsp;



Je staarde zwijgend voor je uit en drukte je wijs- en middelvinger tegen elkaar aan, een zenuwtrek.



‘Je vindt me te jong, hè? Te jong voor een serieuze relatie.’



‘Nee, dat is het niet, niet alleen,’ zei je. ‘Kan jij je die klassiekeravond in de bioscoop herinneren, in de stad? We gingen naar een oude film, uit de jaren 80, over dat stervende meisje. Ik geloof dat Jack Nicholson erin meespeelde.’



‘Ja, zegt me vaag iets. Al weet ik even niet meer wie Jack Nicholson is. Maar wat heeft die film hiermee te maken?’



‘Weet je nog dat ik je vroeg of je ziektes onder de leden hebt, nadat die film afgelopen was?’



‘Ja. Nou eigenlijk niet, maar wat probeer je te zeggen?’



‘Jij zei dat je sikkelcel had.’



‘Ja dat klopt, maar ik begrijp je punt niet.’



‘Ik heb het ook, sukkel!’ zei je bozig.&nbsp;



Je draaide je gezicht om. Weg van mij. Je ging op de grond zitten, met je rug tegen de muur gedrukt en je armen om je knieën. Hoewel ik niet zo goed snapte waarom, voelde ik me voor het eerst groter dan jij.&nbsp;



‘Oké, we hebben beiden sikkelcel, en wat dan nog?’



‘Je snapt het echt niet hè?’ vroeg je hoofdschuddend. ‘Je weet überhaupt niets van de ziekte geloof ik, je neemt niet eens je vitaminen.’



Uit het niets drongen beelden uit mijn verleden zich op. Ik zag hoe ik als kind bewegingsloos op bed lag, hoe oneindige pijn zich in mijn spieren had opgehoopt, hoe mijn moeder me pijnstillers gaf. En een aai over mijn bol. Ik herinnerde me het bezoek aan de dokter enkele dagen later, dat die ernstig kijkende man de testresultaten in zijn handen had en me vroeg de spreekkamer even te verlaten om te gaan spelen met de legoblokken in de wachtruimte. Ik drukte mijn oor tegen de deur. Ik, in zijn woorden ‘die arme jongen,’ zou veel vitaminesupplementen moeten innemen, na een pijnlijke episode vooral veel olie moeten gebruiken. Gemakkelijk kreeg die arme jongen het niet, zijn lichaam zou pijn lijden tot het op was. Met wat mazzel werd de jongen zestig.&nbsp;



Ik had het bestaan van die arme jongen ontkent.&nbsp;



‘Luister, je gelooft het misschien niet, maar ik hou van je. Alleen ik kan, ik mag niet te veel van je houden. Niet van je lichaam..’ zei je ingetogen. ‘Ik ben 36, de tijd dringt.’



Voor het eerst zei je het, je zei ik hou van je.&nbsp;



‘Oké, stel je voor, er is een kleine kans dat ons kind het krijgt….’



‘25 procent is geen kleine kans.’



Ik zocht de juiste woorden



‘Stel ons kind krijgt het, misschien komen ze wel snel met een medicijn, net als bij Aids in de jaren 80.’



‘Wat lul je? Aids bestond pas toen witte flikkers het kregen, niemand deed iets toen het een zwarte ziekte was. Hetzelfde geldt voor ebola,’ zei ze. ‘Wanneer zwarten ziek worden kost ieder medicijn altijd te veel, als het om witten gaat is elke tel te duur.’



‘Ja maar Ama, in godsnaam. Een leven is meer dan de naam van die ene kloteziekte,’ riep ik wanhopig. ‘Kijk naar mij, kijk naar jou en naar ons!’



‘Geloof me, we zijn de beste ouders van het kind dat ongeboren blijft. Het spijt me.’



Je draaide je gezicht weg en ik wist het zeker; dit was definitief. Ik liep naar de badkamer en bracht de pedaalemmerzak naar beneden. Ik voelde mijn hartslag in mijn hoofd, mijn benen wiebelden.



‘Wacht!’ riep je plotseling uit het raam.&nbsp;

Je inspecteerde je zachte lichaam terwijl je staand in de spiegel keek. Langzaam pakte je een flesje waar een of andere olie in zat. Met...

Zeg haar niets

Ze zaten in de auto, de stem van een Amerikaanse zangeres klonk uit de muziekboxjes. De zangeres vroeg zich af wat liefde ermee te maken heeft.



‘Is dat Aretha Franklin, mam?’ vroeg Jelmer.



Zijn moeder schudde haar hoofd en zweeg. Jelmer sloeg zijn hand tegen zijn gezicht. Zelfs nu, beter gezegd, juist nu, wist hij weinig van haar muzieksmaak.&nbsp;



‘Dit is Tina Turner, Jelmer,’ zuchtte ze uiteindelijk.&nbsp;



Moeder en zoon zeiden geen woord. Alleen Tina Turner weigerde mee te werken aan de stilte, op de een of andere manier bleef die griet altijd maar doorjengelen. Jelmer bekeek het lijkbleke gezicht van zijn moeder. Diepe, paarse wallen hadden zich onder haar ogen verzameld.&nbsp;



‘Ik vind dat je je groot gehouden hebt in het ziekenhuis. Ik zou dat niet kunnen, denk ik,’ zei hij. ‘Zelfs als ik het zou zijn die…’



Jelmer vulde de lucht met woorden, hij wist niet zo goed wat hij zei en zou het evenmin kunnen navertellen. Zijn moeder stak een sigaret op terwijl ze met haar andere hand het stuur vasthield, Jelmer schrok.



‘Normaal gesproken rook je toch Camel? En je was toch gestopt met roken, al drie jaar? Het is slecht voor je.’



‘Wat maakt het uit?’ vroeg ze terwijl de sigarettenwalm uit haar keelgat kwam en langzaam over hun kleding neerstreek. ‘We weten zo goed dat we moeten stoppen met roken, met drinken en rood vlees. We weten zo goed wat we moeten doen voor onze toekomst. Maar niemand weet wat je met jezelf aanmoet als er geen toekomst meer is.’



Hier moest Jelmer over nadenken, hij kon er moeilijk een touw aan vast knopen. Hij bekeek de sigaret aandachtig en vroeg zich af of Marlboro tegenwoordig in de marijuana zat. Nadat het zoveelste liedje van Tina Turner afgespeeld was, pakte hij zijn telefoon. Voor hij het wist beschoot hij groene varkentjes in een spelletje.



‘Wat doe je daar?’ vroeg ze.&nbsp;



‘Angry Birds, best grappig.’



‘Best grappig,’ herhaalde ze mompelend. ‘Jullie generatie doet niks, jullie spelen alleen maar spelletjes, vind je het gek dat jullie zo depressief worden.’



Ga niet in discussie dacht Jelmer, word niet kwaad op iemand die vooral boos is om niet verdrietig te hoeven zijn. Hij sloeg zijn arm om haar heen en voelde de zachtheid van haar huid. De huid voelde fragieler dan hij dacht, zijn moeder was fragieler dan hij wilde. Het liefst wilde hij weg.&nbsp;



‘Mam, ik heb echt respect voor je,’ zei hij. ‘Ik…’



‘Bespaar me die sentimentele bullshit,’ zei ze terwijl ze haar pruik afdeed. ‘Hier, neem maar mee naar huis.’



Hij slaakte een enorme gil, voor het eerst zag hij zijn moeder zonder haar. Op de een of andere manier leek ze sterker, sterker dan het fragiele vrouwtje dat hij zonet knuffelde.&nbsp;



‘Mam…,’ zei hij. ‘Dankjewel, maar wat moet ik ermee?’



‘Weet ik veel,’ zei ze. ‘Wat mensen doen met spullen van dode mensen.’



‘Oké,’ antwoordde Jelmer.&nbsp;



Ze mompelde in zichzelf. Hoewel het haast onverstaanbaar was, klonk het als: ‘wat een slapzak, waarom mag hij blijven leven en ik niet?’



‘Wat zei je daar?’



‘Kut, hoorde je het?’ vroeg ze, alsof ze zich betrapt voelde.



‘Ja, mam.’&nbsp;



‘Dat was niet de bedoeling, maar zeg nu eerlijk, waarom zou ik eerder dood moeten gaan dan jij, alleen omdat ik ouder ben?’

Ze zaten in de auto, de stem van een Amerikaanse zangeres klonk uit de muziekboxjes. De zangeres vroeg zich af wat liefde ermee te maken...

Als alleen geen synoniem voor eenzaamheid is

Simson moet hebben gedacht dat hij het was die zichzelf kon behoeden voor de eenzaamheid. Hij staarde om zich heen, de uren op het schoolkrantkantoortje leken voorbij te zijn gevlogen. Hij keek naar de oude kranten die de wanden versierden. De laatste editie ging over middelbare mannen die nog geen seks gehad hadden. Het waren stuk voor stuk lelijke types, mollig, kalend en hologig. Hun gezichten lagen bezaaid met steenpuisten, de mannen waren zo lelijk dat je je afvroeg of ze zichzelf bewust van iedere vorm van intimiteit beroofden. Waarom voel ik me niet verheven, niet beter dan zij? vroeg Simson zich af. Hij sloeg zijn handen voor zijn gezicht, door de kloven tussen zijn vingers zag hij een paracetamolstrip.



De zware gedachten werden verdreven door lichtheid. Hij wist dat paracetamol niet zo snel kon werken. Hij dacht aan zijn moeder, die hem vertelde dat ieder gevoel niet meer is dan een verhaal dat je aan jezelf opdringt. ‘We vertellen onszelf dingen, zodat we denken te begrijpen wat we voelen, je hebt geen pijn zolang je je pijn ontkent.’ Het citaat klonk na in zijn hoofd, dat deed het zolang hij zich herinneren kon, zolang hij zich kon herinneren in leven te zijn.&nbsp;



Hij opende zijn telefoon, Mia had hem drie appjes gestuurd; Gefeliciteerd schat! Hoe laat kom je thuis? Dat bericht werd opgevolgd door twee appjes die bestonden uit een emoji-hart. Hij twijfelde over wat hij moest antwoorden, of hij moest antwoorden. Terwijl hij hierover nadacht bewogen zijn vingers niet, zijn vingers voelden op den duur zo zwaar dat hij dacht dat er lood in gegroeid was. Simson schudde vlug zijn hoofd. Net op dat moment kreeg hij een appje van Julia, ze appte Happy Birthday! Xx, ik hou van je. Vergelijkbare appjes waren eerder gestuurd door Steven, Maria en Lara. Hij zuchtte, ook al stuurden alle mensen op deze aarde hem een verjaardagswens, als haar felicitatie ontbrak, had hij niet de indruk jarig te zijn.&nbsp;



Simson doodde de tijd door naar zijn teennagels te staren. De afwezigheid van de andere redactieleden stond hem toe zijn schoenen uit te trekken. Vandaag lagen ze er netjes bij, die teennagels. Ineens ging zijn hart sneller kloppen, hij zag zijn moeder richting het kantoor lopen. Zou ze hem dan toch feliciteren, hem willen knuffelen, hem vergeven voor zijn vijftiende verjaardag waarop hij het haar van zijn moeder, Delilah, in de fik zette? Hij dacht aan die dag, die dag waarop het vuur dat zich vermengde met de zoete geur van haar haarcrème en een heerlijk aroma zijn neusgaten indroop. Hij dacht aan de jaren in de lange gangen, waar het zo erg galmde dat een voetstap klonk als een bom, aan de mannen die zichzelf begeleiders noemden en hem krankzinnig.&nbsp;



Hij haalde diep adem, gerustgesteld; zijn moeder had geen pukkel op haar neus, zijn moeder had ook geen grijze haren en bruine ogen. Eerlijk gezegd leek ze in niets op de vrouw die in zijn gedachten bestond als zijn moeder. Simons moeder stond kennelijk zo dichtbij hem dat hij vergeten was hoe ze eruitzag. Hij keek naar de maagden op de voorpagina van de schoolkrant. Waren mannen zonder vrouw eenzamer dan jongens zonder moeder?

Simson moet hebben gedacht dat hij het was die zichzelf kon behoeden voor de eenzaamheid. Hij staarde om zich heen, de uren op het schoolkrantkantoortje...

Voor altijd de ander

Louisa kon zich moeilijk voorstellen dat haar leven het leven was dat ze verdiende. Ze had wat spierpijn en nam plaats op de bank. Ze had een schaaltje gevuld met chips, die eerder nog in een Lays-zak zaten met daarop een plakkertje. Er stond: Niet voor de kinderen. Plots rinkelde haar telefoon door de reusachtige woonkamer die rijkelijk was versierd met schilderijen.&nbsp;



‘Hoi Louisa, wat kook je vandaag?’ vroeg de Jurriaan aan de telefoon. 



‘Ik zou het niet weten, ik dacht aan pannekoeken.’



Een seconde of twintig zwegen beiden, Louisa luisterde naar zijn diepe ademhalingen die stilte voorkwamen.&nbsp;



‘Zou je niet iets gezonders kunnen maken? Ze moeten er nog van groeien. Er ligt als het goed is nog wat andijvie in de koelkast.’



‘Oké, ik zal wel kijken.’



Ze hing op. Louisa wist inmiddels dat vanavond in het woordenboek van Jurriaan vannacht betekende. Ze keek naar haar oppaskinderen die in de woonkamer rondliepen. Het meisje had een K3-rokje aan, ze glimlachte vriendelijk naar haar broertje wiens huid verborgen was achter witte poeder en mascara. Hij droeg een gele glitterjurk, een blauwe top omringde zijn bovenlijf. Terwijl er op de achtergrond een liedje uit een Disneyfilm klonk dansten ze op de melodie. Nou ja, dansen, op en neer springen was een gepastere beschrijving voor hun choreografie. Toch grappig dacht Louisa, broer en zus worden altijd geacht volstrekt andere wezens te zijn, het enige wat ze horen te delen is bloed en het idee dat ze vooral naar verschillen moeten zoeken, in plaats van naar overeenkomsten. Nadat Louisa een andijviestamppot gekookt had en het drietal was uitgegeten, keken het broertje en het meisje glazig voor zich uit.&nbsp;



‘Je had pannenkoeken beloofd,’ zei het jongetje teleurgesteld.&nbsp;



‘Sorry, het is niet anders,’ antwoordde Louisa.



Uit het niets rinkelde de telefoon weer. Toen Louisa wederom de naam Jurriaan zag verschijnen op beeld, twijfelde ze of ze op moest nemen. Ze staarde naar het groene telefoonembleem, ze staarde er zolang naar dat het embleem en de naam Jurriaan gingen op in een gemiste oproep. De kinderen zeiden niks, ze gaven beiden een knikje. Al had Louisa het knikje van het jongetje niet heel overtuigend gevonden. Niet veel later kreeg ze een sms binnen van Jurriaan; het is bijna zeven uur, wil je Lingo opzetten?!!! De kinderen hebben het nodig voor hun spelling, cito toets komt eraan. Ze besloot lingo op te zetten. Ze was ze zich ervan bewust dat zij niet hun eigen leven leidden, maar het leven dat Jurriaan aan hen opdrong.&nbsp;



‘Jongens kom op de bank zitten, papa wil dat jullie kijken!’



‘Lingo is suf, maar het moet maar,’ riep het meisje.



‘Ik heb geen papa!’ zei het broertje.&nbsp;



Toen hij zijn laatste lettergreep had uitgesproken galmde er een ongemakkelijke stilte door de woonkamer. Vier verbaasde ogen richtten zich op het jonge gezicht van het broertje, met uitstekende jukbeenderen, getuite lippen en smalle neus.



‘Hoe kan iemand papa zijn wanneer hij zijn kantoor meer ziet dan zijn kind?’ vroeg hij.



Iedereen zweeg, ze besefte dat woorden soms minder zeiden dan knuffels. Ze sloeg haar armen om hem heen. Hij voelde koud aan, alsof zijn lichaam al jaren niet aangeraakt was. Zijn lichaam voelde zo koud dat ze zich afvroeg of het broertje nog wel wist wat een aanraking, wat een knuffel was. Uiteindelijk kreeg Louisa hen zover om toch Lingo te kijken. Louisa en de zus raadden het ene na het andere vier- en vijfletterwoord. De lippen van het broertje bleven roerloos op elkaar liggen, je zou je haast afvragen of die lippen elkaar ooit zouden loslaten. Ze kijken het hoor! Misschien doen we er goed aan om eens te praten binnenkort. Haar berichtje werd enkele minuten later beantwoord met een duimpje, Jurriaan had vooral het eerste deel gelezen, dacht ze. Zijn vervolgbericht was: vooral die jongen heeft het nodig, hij moet een groot architect worden net als zijn pa, oom en opa, een einstein is het nog niet, maar dat komt wel :). Louisa walgde van die smiley.&nbsp;



‘Vergeet niet je gezicht te wassen, doe het voor het nacht is!’ riep Louisa nadat het een uur of acht geworden was.&nbsp;



Het broertje knikte traagjes, het was alsof hij teleurgesteld was. Ook niet zo raar dacht Louisa, waarom zou je niet teleurgesteld raken als degene die je wilt zijn onzichtbaar moet worden.&nbsp;



‘Voordat je gaat, kun je alsjeblieft nog een liedje met ons meedoen?’ vroeg het broertje.&nbsp;



‘Ik heb eigenlijk zo een afspraak,’ antwoordde Louisa.



Haar ogen troffen de zijne, Louisa raakte bijna verdwaald in zijn grote pupillen die leken te smeken om haar aanwezigheid.&nbsp;



‘Oké, oké, een liedje dan,’ antwoordde Louisa.&nbsp;



Zowel het meisje als het jongen klapten hun handen en glimlachten breed. Het drietal danste vervolgens vrolijk op een liedje van K3, niet veel later werd dat liedje opgevolgd door een Disneymedley. Ze zag de lach op de gezicht van het broertje, hij leek verlost te zijn van de last die wereld hem opdrong, hij leek verlost van het gezicht onder de Assepoestermakeup en kleding. Hij leek verlost van zichzelf. Ineens klonk de bel.&nbsp;



‘Ik ga er wel naar toe,’ zei het broertje terwijl hij de muziek zachter deed. ‘Bedankt voor alles, je bent de beste oppas die we ooit gehad hebben.’



Louisa keek naar haar horloge en kwam tot de conclusie dat ze dertig minuten te laat was. Haar adem stokte. Haar vingers trilden als een stemvork. Ze zag dat Jurriaan een aantal smsjes gestuurd had; Ik ben eerder thuis (18:36), ik vertrek nu (19:01), ik sta nu voor de voordeur, ben de sleutels kwijt (20:17). Ze hoorde het broertje richting de voordeur lopen, hoorde hem de deur openen. Niet veel later klonk er een stilte, een stilte die werd opgevolgd door een klap en een val. ‘Godverdomme, ik dacht dat je een echte vent was,’ hoorde ze Jurriaan zeggen.&nbsp;

Louisa kon zich moeilijk voorstellen dat haar leven het leven was dat ze verdiende. Ze had wat spierpijn en nam plaats op de bank. Ze...

Met je ogen dicht

Morgen leek nog ver weg, al bewees de avondschemering het tegendeel. Ze staarde naar haar lichaam in de spiegel, haar spierwitte lichaam dat op haar witte Calvin Klein slip na volkomen was ontbloot. Ze bekeek haar gezicht, het herinnerde haar bij vlagen aan oude polaroidfoto’s waarop haar moeder poseerde. Daarna was het haar buik die haar aandacht kreeg, ze walgde van die kleine ophoping rond haar middel. Ze kende de beelden van corpulente huismoeders die Oprah en Dr.Phil keken met een zak chips. Dat was iets wat ze niet wilde zijn, wat ze niet kon zijn. Die buik was als een heel fijn rimpeltje op het gladde, smetteloze voorhoofd van een filmster, die buik was als een groef op een ongerept leven.&nbsp;



Langzaam borg ze haar schoolboeken op terwijl ze dacht aan het tentamen van morgen. Ze ging het wel halen&nbsp; dacht ze, geschiedenis was toch niet meer dan een oneindige herhaling van zetten die werd uitgevoerd door telkens andere mensen. Aan een eeuw had je voldoende om alle jaren die eraan voorafgingen en die erop volgden te begrijpen, dacht ze.&nbsp;



‘Gabbie, kom je eten?’



Gabbie antwoordde niet direct, de stem van haar vader klonk na in haar hoofd. Eerst zacht, daarna harder en luider, tot zijn stem begon te galmen in haar hoofd. Een alarm ging in haar af, uit de klank maakte ze op dat haar vader niet met zijn eigen stem sprak.&nbsp;



‘Pap, ik ben druk!’ riep ze.



‘Waarmee?’ vroeg hij.



‘Uuhm… uuuh… Geschiedenis!’



‘Jij ook altijd met je school, waarom ben je niet gewoon iets in de praktijk gaan doen? Ik ben er toch ook goed vanaf gekomen? Dat schoolgeld wordt steeds duurder, ik kan het bijna niet meer betalen.’



Voor een seconde of tien klonk er een stilte, tien seconden waarin ze besefte dat zij op de zolder zat en hij op de begane grond. Haar vader had geen cent bijgedragen aan haar schoolgeld. Op dit soort momenten besefte ze dat alcohol je verwijderde van de realiteit, je verwijderde van jezelf. Op dit soort momenten wist ze dat ze meer haar leven leidde dan het zijne.



‘Maar ik heb sherry en pizza gehaald!’



Ze dacht na, sherry was inderdaad haar favoriete drankje, pizza haar lievelingseten. Maar ze wist dat dat niet goed was voor haar buik.&nbsp;



‘Ben je er nog?’



‘Sorry pap, ik maak dit nog even af!’



Gabbie opende haar laptop en bezocht Kinky.nl. Voordat ze inlogde, trof ze foto’s van slanke vrouwen die hun lichamen aanboden voor twaalf tientjes. Ze boden zichzelf aan. Gabbie keek naar hun borsten, borsten die stuk voor stuk perfect gevormd leken. Niet te klein, niet te flauw, niet te slapjes; het waren borsten die direct overgenomen leken te zijn uit Hollywoodfilms. Ze greep naar die van zichzelf en voelde wat ze altijd al gevoeld had, al sinds haar puberteit. Haar borsten vond ze klein, slap en hangerig. Ineens dacht Gabbie aan een leus die iemand haar verteld had; de borst van een vrouw, welke dan ook, herinnert je vooral aan je eigen imperfecties.



Gabbie opende haar chat met iemand die zichzelf Mr. Chicken noemde. Mr. Chicken had geen profielfoto. Zijn laatste bericht was zo’n drie minuten geleden verstuurd: &#8216;Maak je geen zorgen, ik zorg er wel voor in het als het nodig is. Ik vindt dat je het moet houden.&#8217; Gabbie vroeg zich af waarom sommige mannen meer macht dachten te hebben over het lichaam van een vrouw dan degene aan wie het toebehoorde. Ze gniffelde. Mr. Chicken had voor een pastoor, die de theologische universiteit doorlopen had, niet zoveel verstand van werkwoordspelling. Ze antwoordde met ‘val dood’.



Niet veel later zat ze beneden, ze hield een pizzapunt, die bezaaid lag met kaas, ham en ananas, in haar hand vast. Ze keek naar de fles sherry, hij was gekurkt.&nbsp;



‘Je moeder was ontzettend mooi! Jij lijkt op haar.’



Haar vader schreeuwde zo hard dat ze amper luisterde.&nbsp;



‘We hadden vroeger alles; een goede baan, geld en jou.&nbsp; Zij stierf zodat jij geboren werd, toen zij stierf, ging ik dood.’



Mensen die dronken zijn zeggen niet zozeer wat ze denken, maar wat ze voelen.&nbsp;



Ze wist nog niet zo goed hoe ze zich erover moest voelen, wat ze moest vinden van haar vader. Voordat Gabbie kon reageren waren zijn ogen al gesloten, hij snurkte. Ze begroef haar hoofd in beide handen en dacht na over haar moeder. Haar moeder die ze nooit had leren kennen, die in het ziekenhuis stierf waar zij geboren werd. Haar moeder die haar leerde dat dood en leven in hetzelfde bed, tussen dezelfde lakens kunnen liggen.

Morgen leek nog ver weg, al bewees de avondschemering het tegendeel. Ze staarde naar haar lichaam in de spiegel, haar spierwitte lichaam dat op haar...

Liefde scheen mooi te zijn

‘Hoe ging het?’ vroeg Anya.&nbsp;



Anya keek vanuit haar raampje naar het landschap waar ze aan voorbijtrokken. Twee eekhoorns hadden zich verzameld op de tak van een eikenboom en vielen niet veel later te pletter op aarde die bezaaid lag met bladeren. De herfst naderde. Hoewel Anya’s ogen dit alles gadesloegen, drongen de beelden niet door tot haar brein.&nbsp;



‘We hebben ons best gedaan toch?’ antwoordde hij.&nbsp;



‘Deed ik het niet goed genoeg?’



Hij zweeg.



Anya bekeek zijn gezicht. Ze probeerde iets op te maken uit de stand van zijn lippen, zijn ogen. Ze waren alleen verborgen achter donkere zonnebrilglazen. Hij keek naar het stuur waar het mercedeslogo op zat en tuurde daarna over een autoweg die eindeloos leek.



‘Volgens mij…&#8217; zei ze. ‘Ook al hielp ik je moeder bij de thee, gaf ik ze een doos chocolade, ze mogen me niet. Je vader keek me zelfs amper aan.’



Hij vertikte het zijn kaken te bewegen en bleef strak staren naar de autoweg. Anya speelde met haar nagels en dacht aan veel dingen, zoveel dat ze haar gedachten zelf niet begreep en vermoedde dat iemand anders er de eigenaar van was. Op de radio klonk een liedje van André Hazes. Met het schelle, bombastische stemgeluid had Anja weinig op, ze veranderde van station.&nbsp;



&#8216;Wat doe je?’



‘Mag ik ook iets bepalen? Het was jouw idee om naar je ouders te gaan.’



Ze glimlachte, ze had het ironisch bedoeld, dacht hij, maar zeker weten deed hij het niet. Ze sprak met een accent, waardoor het voor hem soms lastig was om te begrijpen wat ze zei. Nee, beter geformuleerd; wat ze bedoelde. Misschien had hij haar wel verkeerd begrepen, misschien begreep hij haar altijd al verkeerd. Kun je van iemand houden als je er zelf niet zeker van bent dat je de ander begrijpt? Hij wist het antwoord niet, maar wist wel dat de vraag veel nadenkwerk vereiste. Te veel nadenkwerk voor een maandagmiddag.&nbsp;



Het nieuws stond op, Gorbachev bleek dood te zijn, waarna Anya de radio harder zette. Prominenten spraken vol lof over hem, noemden hem een groot staatsman, de vader van het vrije Rusland dat stierf nadat het land amper geboren was.&nbsp;



‘Wat een onzin, een miezerig mannetje was het, over de doden niets dan goeds, maar…&#8217;



‘Hij maakte toch een einde aan de koude oorlog, dat is toch knap en bewonderenswaardig?’ vroeg hij



‘Alles verraden is inderdaad een knappe prestatie, in negatieve zin. De val van het machtige Rusland was absoluut en definitief toen Gorbachev in een reclame van Pizza Hut speelde!’



‘Maar dankzij hem was er toch vrede?’



&#8216;We denken altijd dat de vrede voor iedereen is, dat iedereen baat heeft bij de vrede, maar niemand vroeg ons of het onze vrede was!’



Hij staarde naar het gezicht van Anya. Ondanks dat de zonnebril zijn zicht donkerder maakte, zag hij hoe het rood op haar wangen zich uitspreidde over haar voorhoofd, wallen en nek. Zelfs haar lippen leken roder dan anders.



‘Hé rustig, Anya, het is oké,’ zei hij voorzichtig.&nbsp;



Hij legde zijn hand op haar bovenbeen, waarna de rode tint wegtrok uit haar huid. Niet veel later sloot ze haar ogen. Slapend keek ze treurig, misschien dat ze droomde over Gorbachev, de Sovjet-Unie of haar toekomstige schoonouders. Tussen haar lippen hadden zich kleine hoeveelheden slijm opgehoopt, het liep nu uit haar mond en landde op de autostoel. Mensen kunnen je zowel bij dood als bij leven op de hielen zitten.&nbsp;



Hij dacht aan het gesprek dat hij met zijn moeder voerde in de keuken, toen Anya en zijn vader in de woonkamer bleven. Hij hoorde geen geluid uit de woonkamer komen.&nbsp;



‘Is dit een blijvertje?’ vroeg ze enigszins bezorgd.



‘Mam,’ zei hij lachend terwijl hij zijn hand vriendelijk op haar linkerschouder legde.&nbsp;



‘Ja nou, je weet het niet lieverd.’



‘Wat bedoel je?’



‘Nou ja…..’



‘Zeg wat je wilt zeggen, mam,’ zei ik stellig.



‘Oké, je weet het nooit met die Russen,’ zei ze aarzelend. ‘Kijk naar wat ze in Oekraïne gedaan hebben.



Het citaat galmde na in zijn hoofd, luid, maar klonk tegelijk ingetogen. De invloed van zijn moeder was groot, maar was Anya’s invloed groter? Hij twijfelde, bewoog zijn hoofd van links naar rechts en hoopte op een duidelijk antwoord. Denken was een weerzinwekkend lot.



Kun je van elkaar houden als je elkaar niet echt begrijpen kan?&nbsp;

‘Hoe ging het?’ vroeg Anya.&nbsp; Anya keek vanuit haar raampje naar het landschap waar ze aan voorbijtrokken. Twee eekhoorns hadden zich verzameld op de tak...

Onzichtbare zoon

Heet iemand papa wanneer hij tijdens je leven meer vader geweest is? Ik vroeg het me af terwijl hij op de bank zat. Mijn billen zaten op diezelfde bank, zo’n twintig centimeter verwijderd van de zijne. We keken naar een documentaire over queerproblematiek in Hongarije. Op de tafel lag een brief van BNNVARA, hij was 45 jaar lid.&nbsp;



‘Heel lang geleden hadden ze goede documentaires over Zuid-Amerika, over Castro en het communisme. Toen kwam Boudewijn Büch, dat was tot daar aan toe. Maar moet je nou eens zien, vroeger was er al niets op televisie, nu is er nog minder.’



Ik begreep de zin niet; niets is niks, dus hoe bestond er dan minder? Ik stelde vast dat mijn vader in zijn vorige leven poëet geweest was. Of, een filosoof, dat wist ik niet precies.



‘Waarom zeg je het lidmaatschap dan niet op?’&nbsp;



‘Dat zou alles wel heel absoluut maken, niet waar?’



‘Misschien, maar wat vind je er nu zo slecht aan?’ vroeg ik. ‘Het is toch erg dat die mensen daar in elkaar worden geslagen?’



‘Erg, erg,’ zei hij nonchalant. ‘We kunnen met iedereen wel medelijden hebben, mensen in de derde wereld hebben het pas zwaar. Denk aan je biologische ouders.’



Wittgenstein beweerde dat elk woord een associatie, een beeld oproept, maar bij ‘ouders’ zag ik niets voor me. Ik wist niet wie mijn ouders waren, had ze nooit gezien of gesproken. Dus dacht ik aan mensen in de ghetto’s van Lagos die ik weleens op televisie gezien had. Er waren ruim drie miljoen mensen in Lagos die oud genoeg waren om mijn ouders te zijn. Drie miljoen potentiële papa’s en mama’s, ik had een binnenpretje.&nbsp;



Nadat de laatste scène van de documentaire vertoond werd, verscheen een reclame op het scherm.&nbsp;



‘Wat is dat toch? Dat canal parade?’ vroeg hij.



‘Dat is die botenoptocht, in Amsterdam.’



‘Dat is toch de gay pride? En trouwens, waarom sta jij er nu niet?’



Ik vroeg me af of mijn vader te langzaam gelopen had voor de wereld of dat de wereld te snel liep voor hem.&nbsp;



Die avond aten we spinazie met een gepocheerd ei. Met trillende handen schepte hij voor zichzelf op, niet veel later vulde hij mijn bord.&nbsp;



‘Dat hoeft echt niet,’ zei ik. ‘Ik kan inmiddels zelf wel inschatten hoeveel genoeg is.’



‘Hoe volwassen, meer volwassen dan ik, je ook mag worden, mijn zoon blijf je,’ zei hij met een zekere trots in zijn ogen. ‘Voor altijd.’&nbsp;



Hij stak zijn hand uit en rekte zijn vingers. Ik moest glimlachen, wist niet wat me overkwam en voelde een sensatie door mijn lichaam gutsen. Mijn vader en ik hadden 36 jaar nodig gehad om kennis te maken. Misschien dat hij nu, nu hij de leeftijd van een grootvader had, papa zou kunnen worden. Ik drukte mijn hand tegen zijn handpalm, waarna mijn vingers landden in de ruimtes die de zijne van elkaar scheidden.&nbsp;



Ik besefte dat mijn vader mijn enige nog overgebleven familielid was en ik het zijne. Misschien was hij werkelijk op me gesteld, misschien was hij bang het laatste stukje familie te verliezen dat voorkwam dat hij alleen was.&nbsp;



‘Rina… Je moeder zou zo trots op je geweest zijn.’



‘Denk je?’



‘Ik weet het zeker.’



Wat een lul, waarom zegt hij het niet, waarom zegt hij niet dat híj trots op me is, dacht ik. Mamma was altijd trots op me, zelfs toen ik ervoor uitkwam, maar was hij trots op me? De vraag danste door mijn hoofd, mijn brein stond op het punt om mijn stembanden zo aan te sturen dat ze de lucht zouden vullen met die vraag. Mijn lippen bleven echter bij elkaar.&nbsp;



Hij staarde naar een familiefoto, gemaakt in San Diego 1995, bij de Cornodadobrug. Mijn moeder stond aan de linkerkant, ik in het midden terwijl mijn vader zijn hand op mijn kruin gelegd had. De fotograaf had hem dat geïnstrueerd.&nbsp;



‘Wil jij eigenlijk geen kinderen? Het zou toch mooi zijn als de familie wordt uitgebreid?’ vroeg hij. ‘Vanwege jouw, nou ja…. Jouw soort kan geen kinderen krijgen, dus je zou toch adoptie kunnen overwegen?’



Ik schrok van de uitspraak en zweeg. Die uitspraak, jouw soort, die twee woorden herinnerden me ineens aan alles dat voorkomen had dat mijn vader en ik ooit vrienden waren geworden.



‘Vader,’ vroeg ik. ‘Is het je ooit opgevallen dat ik je nooit papa heb genoemd?’

Heet iemand papa wanneer hij tijdens je leven meer vader geweest is? Ik vroeg het me af terwijl hij op de bank zat. Mijn billen...

De vriendin

Akweley hield de hand vast van Sophia terwijl ze op de stoep wandelden. Ze staarde naar de donkere kinderhand die ze vasthield.&nbsp;



‘Doe je een beetje rustig aan met die jurk?’ vroeg Akweley. ‘Je weet dat hij tweedehands is.’



Sophia zweeg, haar hoofd was gebogen en haar gezicht droevig. Sophia’s stilte werkte besmettelijk, Akweley zweeg een tijd, raakte in gedachten verzonken. Ze vroeg zich af wat de kleine meid had, of ze iets verkeerd gezegd had. Of de leeftijd aangebroken was waarop moeder en dochter elkaar nog wel spraken, maar elkaars woorden niet meer begrepen. Akweley dacht na en besloot dat dat het niet zijn kon, ze had Sophia nog nooit betrapt op het kopen van maandverband, tien jaar was ook wat jong om te puberen.&nbsp;



‘Wat is er Sophia?’ vroeg ze. ‘Je bent zo stil, de hele ochtend al.’



Sophia reageerde niet, haar lippen leken aan elkaar gelast te zijn. Inmiddels waren ze aangekomen bij hun bestemming. Alle moeders stonden achter de hekken van het schoolplein, ze zwaaiden naar hun kinderen, gaven luchtkusjes en bleven geruime tijd wachten tot de bel zou klinken en alle kinderen naar hun lokalen holden. Akweley gaf Sophia een zoentje op haar linkerwang en wenste haar succes, maar haar hart miste een slag bij het zien van haar gezicht.&nbsp;



‘Huil je nou?’



‘Nee,’ zei Sophia. ‘Het is de wind, de koude winterwind.’



Ze keek nog eens naar die donkere huid, die zoveel weg had van de hare. Nu lag er iets van vocht op.&nbsp;



‘Je moet niet huilen Sophia, sterk zijn is belangrijk.’



Akweley liet haar los, Sophia rende het schoolplein op. Waar is het toch misgegaan, dacht ze. Ondanks tien jaar gedeeld bloed en leven, kende ze haar eigen dochter niet zo goed. Kleine kinderen renden rond, speelden tikkertje, verstopten zich achter bomen. Ineens realiseerde ze zich dat ze Sophia uit het oog verloren was. Ze ging met haar hoofd van links naar rechts. Daar was ze dan, alleen, verscholen achter een boom. Ze hield een kladblok vast en maakte wat tekeningen. Akweley dacht na. Kennelijk zijn het niet alleen genen die van moeder op dochter worden overgedragen.&nbsp;



Het was drie uur geworden. Akweley stond klaar om Sophia op te halen. Ze staarde om zich heen en bekeek alle andere moeders die ook stonden te wachten. Moeders die stuk voor stuk bakfietsen hadden, van hetzelfde merk, in dezelfde kleuren. Bruine bakken, die het idee wekten van hout te zijn, en zwarte frames. Van ijzer. Akweley rook aan haar handen, de geur van chloor en ander schoonmaakmiddel dartelde haar neusgaten in. Ze was zich ervan bewust dat ze, met het geld dat ze verdiende met die handen, nooit kon voelen aan het stuur dat alle andere moeders vasthielden.



‘U bent toch de moeder van dat nieuwe meisje?’ vroeg een moeder. ‘Dat meisje met die, hoe heet het, van die rastaharen en die leuke armbandjes, met van die kleurtjes?’



Akweley was enthousiast dat er zomaar iemand op haar af kwam lopen.&nbsp;



‘Ja, ik ben de moeder van Sophia ja’, antwoordde Akweley.&nbsp;



‘Ah, neemt u mijn niet kwalijk. U werkt als schoonmaakster toch?’ vroeg de vrouw.



‘Ja? Maar hoe weet u dat? Ik kan me niet herinneren dat we ooit met elkaar gesproken hebben,’ zei ze geschokt.&nbsp;



De vrouw begon hartelijk te lachen.



‘Ach u weet toch, nou ja misschien ook niet want u komt natuurlijk uit het westen van het land, dat zoiets in een dorp nogal snel rondgaat.’



‘Op die manier.’



‘Ik heb een keuken die vrij rommelig is, zou u daar naar kunnen kijken, vanavond bijvoorbeeld?’ vroeg ze.&nbsp;



‘Natuurlijk,’ zei Akweley enthousiast, &#8216;en kunnen we daarna misschien een kopje koffie doen?’



‘Dat red ik niet, helaas.’



‘Oh, misschien morgen een kopje koffie? Of overmorgen? Ik zou graag nieuwe mensen willen ontmoeten hier.’



De vrouw streek haar vinger langs haar kin en fronste haar wenkbrauwen. 



‘Deze week is het vrij druk. Tot vanavond!’



Voor Akweley het wist was ze verdwenen in de massa aan andere moeders. Akweley besefte zich dat ze hier een schoonmaakster was, geen volwaardig mens.&nbsp;



De moeders links van Akweley praatten over de geboorte van het kind van de bakker, rouwden om Piet-Jan Derksen die jarenlang het onderhoud deed van het tuintje van Gerda Smit. Het kringetje rondom de vrouwen die het hoogste woord voerden werd groter en groter, Akweley stond alleen en had het idee dat zij kleiner en kleiner werd. Ze keek op haar telefoon. Ze hoopte op een appje, weg van de ongemakkelijkheid. Ze hoopte te kunnen ontsnappen aan zichzelf. Het appje kwam niet. Ze begon te krabben aan haar linkerarm. Een tic uit haar kindertijd die werd afgeleerd door psychologen. Ze wist dat ze de kleine Akweley ooit ontgroeid moest zijn, maar had aan jaren volwassen zijn niet genoeg om geestelijk robuuster te kunnen worden.&nbsp;



Eindelijk liep Sophia het plein op en rende naar Akweley, alleen. Er zat een gat in haar jurk, waardoor de bovenkant van haar borst zichtbaar geworden was. Zonder het te weten omhelsden ze elkaar. Naast zich hoorden ze kinderen en moeders spreken over welke kinderen in welk huis zouden spelen, welke ouders te streng waren of wie hun kinderen te veel gebruik lieten maken van de x-box. De naam Sophia viel niet en Sophia’s moeder klonk evenmin. Moeder en dochter staarden elkaar in stilte aan, waarna het geluid van alle anderen leek weg te vallen. In stilte was de eenzaamheid beter te accepteren.&nbsp;



‘Mama, niet huilen. Je moet sterk zijn.’

Akweley hield de hand vast van Sophia terwijl ze op de stoep wandelden. Ze staarde naar de donkere kinderhand die ze vasthield.&nbsp; ‘Doe je een...

Het zoveelste middelmatige werkje.doc

Ik startte mijn telefoon op en haatte mezelf. Zonder er over na te denken belandde mijn wijsvinger op een roze icoontje; instagram was sterk, misschien wel sterker dan ik gewild had toen ik de app downloadde. Ik ging door de profielen, zag verhalen van jongens gehuld in flitsende blousjes met diepe v-halzen die hun borsthaar onthulden, ik zag meisjes met enorme discopruiken korte rokjes dragen, ze dansten terwijl ze de letters YMCA schreeuwden. Ik vermoedde dat alcohol ze toondoofheid bezorgd had.&nbsp;



Ik keek om me heen, inspecteerde de omgeving die me heel bekend was, die ik inmiddels kon dromen. Een lampje brandde zachtjes op mijn bureautafel, waardoor ik mijn gezelschap goed zag. Vanavond zou mijn kamergenoot geen honger krijgen, zeven vliegjes en andere insecten, waarvan ik de naam niet kende, zaten in zijn web.



Ik staarde naar mijn computer, waar ik vanavond al een uur of zes naar gestaard had en herlas de documentnaam het zoveelste middelmatige werkje.doc. Afgezien van die titel stond er nog geen woord op papier. Over het algemeen worden de beste teksten niet geschreven.&nbsp;



Ik kreeg het gevoel dat mijn brein langzaam uitdroogde, verging, zoals de kleigronden in het noorden wanneer ze snakken naar regen, naar water. Ik zette een fles met daarin doorzichtig vloeistof tegen mijn lippen. De fles kwam uit Rusland. Niet veel later voelde ik een branderig gevoel in mijn keel, dat afdaalde en uiteindelijk verdween. Wodka was een uitstekend geneesmiddel voor de grootste kwaal; jezelf. In mijn hoofd voerde ik een intensieve discussie over de vraag of woorden zin hebben. Of woorden ooit volledig in staat zijn de lading te dekken van een handeling, een gedachte. Ondertussen raakte mijn tijdsbesef verloren, ik raakte in een heel andere dimensie van de werkelijkheid. Een dimensie die het hele lichaam uitschakelt, behalve het brein. Ik leefde in mijn brein. Dat heb je soms. Mijn uitstapje werd onderbroken door het gerinkel van de telefoon. Ik liet hem rinkelen, voor een seconde of tien.



‘Ja, Joost,’ zei ik.



‘Het feestje is echt lit man, je moet komen,’ zei hij.



‘Nee dankje, ik ben druk,’ antwoordde ik.&nbsp;



‘Waarmee?’ vroeg hij.&nbsp;



Ik haalde een velletje A4-papier uit mijn bureaulade, maakt er een propje van en bracht het bij de microfoon.&nbsp;



‘Krijg nou wat, de verbinding wordt slecht. Hoor je mij?’



‘Ja, nee, nou ja soort van. Ik versta je, maar ik hoor geruis op de achtergrond.’



‘Wat zei je?’ schreeuwde ik terwijl ik het propje papier steeds harder bewoog.&nbsp;



‘Ik versta je, maar ik hoor geruis.’



Ik beëindigde het gesprek en bekeek mijn document. Een uur lang bullshit en nadenken over dingen die zo groot zijn dat ze in geschreven of gesproken woorden klein en onnozel klinken, had me geen letter verder gebracht. Ik legde mijn hoofd in mijn handpalmen.



Voor ik het wist ging de telefoon opnieuw. Mag een schrijver nu nooit eens rustig geconfronteerd worden met zijn gebrek aan creativiteit? Weer die Joost, dacht ik terwijl ik mijn telefoon uit wilde zetten. Ik keek naar mijn scherm en zag de naam van Julia verschijnen. Angst beval me op te nemen, moed beval het te negeren. Ik nam op.



‘Hoi Julia.’



‘Schat, waar blijf je?’ vroeg ze. ‘Je had beloofd om te komen, ik word maar één keer achttien. Iedereen staat hier te tongen en ik sta er maar een beetje bij. Weet je hoe erg dat is?’



‘Ja uuhm sorry…’ antwoordde ik. ‘Maar ik heb covid, ik heb uuhm vanmiddag een testje genomen, gelijk positief.’



‘Oh’, zei ze.



‘Ja.’



‘Oké,&nbsp; dan spreek ik je later,’ antwoordde ze.&nbsp;



‘Doe vooral waar je zin in hebt vanavond,’ antwoordde ik bemoedigend.&nbsp;&nbsp;



Zuchtend beëindigde ik het gesprek. Ik realiseerde me dat ik anderhalf maand terug ook al covid gehad had, misschien had ze weinig verstand van covid, misschien had ze ondanks anderhalf jaar relatie weinig verstand van mij. Mijn scherm begon vol te staan met snapchatmeldingen. Ik voelde mijn handen jeuken, als gestuurd door iets dat groter, dat sterker was dan ik, bewoog mijn wijsvinger, waarna het landde op een spookje met een gele achtergrond. Ik zag mensen in panteroutfits huppelen op Take on me en meer foute muziek met kenmerkende synthesizer. Mijn hart miste een slag bij het zien van een video waarop iemand 360 graden draaide en zo de menigte in beeld bracht. Ik stopte, zoomde in, nogmaals en opnieuw. Ik controleerde of mijn ogen me de werkelijkheid voorschotelden, dat deden ze. Julia stond te tongen met Joost. Ik zag mezelf woedend worden, met mijn vuist op de tafel slaan. Niets van dit alles gebeurde. In plaats daarvan bleef ik zitten achter mijn bureau en voelde net zoveel als tien minuten terug. Verbijsterd kwam ik tot de conclusie dat ik een leven leidde dat niet het mijne was, mijn leven niet kon zijn.&nbsp;



Ik ging terug naar mijn bureau, begon aan een tekst waarvan ik wist dat het eindresultaat me niet helemaal tevreden zou stemmen en typte de letters: ik startte mijn telefoon op en haatte mezelf.

Ik startte mijn telefoon op en haatte mezelf. Zonder er over na te denken belandde mijn wijsvinger op een roze icoontje; instagram was sterk, misschien...

Gebroken vrouw

Laura’s haar glansde terwijl de discolamp aan het plafond en de harde muziek uit de boxen van zich lieten weten. Ze sloeg haar arm stevig om de mijne, de greep was naarmate de tijd vorderde steeds steviger geworden. Nu, bij binnenkomst, ging het knellen.&nbsp;



‘Kunnen we eerst naar de bar gaan? Ik wil heel even iets drinken,’ zei ze in het Engels.&nbsp;



‘Wat wil je?’



‘Een fanta zou wel lekker zijn, het is hier heet.’



‘Weet je zeker dat je geen biertje wilt? Werkt ook verfrissend,’ antwoordde terwijl ik probeerde mijn Nederlandse accent zoveel mogelijk te verbergen.



‘Nee, je weet toch dat ik niet drink?’ zei ze glimlachend.



‘Doe het dan voor mij,’ zei ik met samengevouwde handen.&nbsp;



‘Ik doe al genoeg voor je.’



Haar subtiele, doch merkbare geprikkeldheid maakte een einde aan de onderhoudende toon van het gesprek. Ietwat teleurgesteld liep ik naar de bar, bestelde twee biertjes en een fanta. De eerste dronk ik in een teug tot op de bodem leeg. Ik wilde met mijn biertje en de fanta richting Laura lopen, ware het niet dat een studiegenoot van me, me op m’n rechterschouder tikte en een arm om me heen sloeg.&nbsp;



‘Hé maat, waar was je?’



Zijn naar alcohol ruikende adem tintelde over mijn hoofdhuid en drong door tot mijn neusgaten. Zijn wiebelende enkels en zijn kakelende stem waren te meer aanwijzingen voor dronkenschap.&nbsp;



‘Gedoe met het vrouwtje,’ zei ik lachend.&nbsp;



‘Is ze hier? Krijgen we haar nu eens eindelijk te zien.’



‘Nee, nee. Ze had het druk.’



Hoewel ik walgde van mijn kleinerende toon was het de taal die door jongens gesproken werd.&nbsp;



Mijn studiegenoot leidde me naar de andere studiegenoten die gekomen waren. Bewust of onbewust, ik verloor Laura uit het oog. Misschien heb ik haar nooit gezien. Althans, niet echt. Even draaide ik me om en zag dat het fantaflesje van de bar weggehaald was. Ze zal in elk geval niet omkomen van de dorst, dacht ik.&nbsp;



Dansend met mijn studiegenoten op de harde beats gingen de minuten voorbij. Ik voelde Laura’s ogen in mijn nek branden, ook al had ik geen idee waar ze uithing. Haar aanwezigheid voelde ik altijd, ongeacht de afstand die tussen ons zat. Misschien zocht ze me, misschien niet. Ik had het meest vrede met de laatste gedachte, ik danste de verantwoordelijkheid van me af. Voor even verlost van die greep. Zonder het te weten voelde ik enkele minuten later dezelfde stevige arm die de mijne eerder die avond beetpakte.&nbsp;



‘Is je vriendin toch gekomen?’ vroeg mijn studiegenoot plotseling.&nbsp;



Ik keek naast me en zag de beeldige verschijning die Laura heette. Een aantal seconden staarde ik naar haar gezicht, alsof ik het zo op het eerste oog eenvoudige antwoord op de vraag moest zoeken op haar lippen. Haar wonderschone lippen, die op dat moment door waterverf ingekleurd leken te zijn.&nbsp;



‘Ja,’ zei ik enigszins vertwijfeld.&nbsp;



‘Waarom heb je haar nooit eerder meegenomen? We weten niets over haar. Hoe heet ze überhaupt?’



‘Tja, uuhm.’



Alle ogen waren binnen mum van tijd gericht op Laura. Mijn studiegenoten kwamen op de proppen met tal van vragen waarvan de inhoud onhoorbaar was. Ik hoorde alleen de luide muziek, verstond niks. Laat staan dat Laura dat wel kon. Haar huid werd wit, witter dan normaal. In die paar seconden moet ze te weten zijn gekomen wat het betekent om niets te kunnen verstaan, niet te kunnen deelnemen. Niet te bestaan.&nbsp;



Toen er een populair liefdesliedje door de zaal klonk, verloor iedereen snel zijn aandacht voor Laura. Alleen ik bekeek haar nog. Ik staarde naar haar bruine, achter haar lokken verscholen ogen. Ze staarde in de mijne. Ik hoopte dat er trots in terug te lezen was, in de hare zag ik onverschilligheid. Zwijgend, uit een soort plichtsbesef, sloeg ik mijn arm om haar nek, we zetten passen die wat weghadden van dansbewegingen en probeerden het ritme te volgen van de trage melodie. Al gauw voelde ik dat mijn trillende knieën andere plannen hadden. Het kostte moeite om mijn evenwicht te bewaren, de alcohol te bedwingen.&nbsp;



De brug van het liedje naderde, iedereen verzamelde zich in het midden van de zaal. De tekst: zelfs je naam is mooi, mooier dan die van iedereen die dezelfde naam heeft werd zo luid gezongen dat het voelde alsof mijn oorschelp een stoot te verduren kregen. Iedereen zong, behalve Laura. Zij hield haar lippen stijf op elkaar. Een liedje van Hazes lokte zowel bij mijn studiegenoten als bij Laura exact dezelfde reactie uit. Ondanks dat ik een arm om haar heen geslagen had, we samen waren, had ze aan mij niet genoeg om haar eenzaamheid te temmen.&nbsp;



‘Ik moet heel even mijn vriend opzoeken,’ zei ik terwijl ik me van haar los probeerde te maken.&nbsp;



‘Over wie heb je het? Je vertelt me nooit iets over je vrienden,’ antwoordde ze.&nbsp;



Ik deed net alsof ik het niet gehoord had, liep weg om te verdwijnen in de menigte. Ik keek niet om. Zij moest zichzelf in de mensenmassa zien te vermaken met een flesje fanta. Dat kon ik niet, daar had ik minstens nog eens zes biertjes voor nodig.&nbsp;



De minuten die erop volgden staan me amper voor de geest; alcohol kwetst niet alleen de concentratie, maar ook het geheugen, de liefde.&nbsp;



Door het geronk van de oude Volvomotor heen hoorde ik een uur of drie later ik een Frans liedje op de achtergrond spelen. Ik verstond er niets van, maar hoorde de naam Aïcha regelmatig terugkomen. Ik merkte dat ik op de rechterstoel van de auto zat.&nbsp;



‘Waarom zit je achter het stuur in mijn auto?’ vroeg ik.&nbsp;



‘Oh, je bent weer wakker. Wilde je in je huidige toestand dan gaan rijden? Wat zes biertjes wel niet kunnen doen met een mens,’ antwoordde ze.&nbsp;



Ik keek naar mijn wijsvinger en zag hem dubbel, ze had gelijk. Ik bestudeerde mezelf in de autospeigel, er zat een afdruk van twee rode lippen op mijn wang. Van Laura konden ze niet zijn, haar lippenstift was veel lichter. Ik draaide mijn hoofd om en verwachtte haar lange, donkere lokken te zien. Ik stuitte op een hoofddoek.&nbsp;



‘Hopelijk ben ik een beetje goed uit de verf gekomen bij hen die jij je vrienden noemt,’ zei ze cynisch. ‘Ik hoop dat je je niet te veel voor me hebt te hoeven schamen. Maar goed, zelfs zonder hoofddoek kan ik niet zijn waar je naar verlangt.’



Door mijn hoofdpijn drongen de woorden niet tot me door. De motor, de radio en haar stem werden een geheel waarvan ik de elementen niet meer kon onderscheiden.&nbsp;



‘Ik heb hoofdpijn, kun je de radio misschien op een Nederlandse zender zetten?’ vroeg ik in het Engels.&nbsp;



‘Non, ce n’est pas possible,’ antwoordde ze. ‘Dat is Frans voor nee, geen kans.’



‘Je weet toch dat ik geen Frans spreek?’ antwoordde ik. ‘Ik versta niks van dat gemurmel.’



‘Je weet toch ook dat ik geen Nederlands spreek? Voilà, dan weet je ook eens hoe het voelt, hoe het is om internationale student te zijn.’



Ik staarde naar de versnellingspook die ons van elkaar scheidde. Normaal gesproken was die ruimte betrekkelijk klein, hoogstens vijfentwintig centimeter schatte ik zo. Maar nu, nu ik dronken was, leek het alsof er kilometers tussen ons in zaten.

Laura’s haar glansde terwijl de discolamp aan het plafond en de harde muziek uit de boxen van zich lieten weten. Ze sloeg haar arm stevig...

Ze heette Mia

Mia’s ogen waren zo dof dat ik alleen uit haar knipperen herleiden kon dat ze nog in leven was. Ze leek rustiger dan ooit.&nbsp;



‘Wat ligt ze er prachtig bij hè, zo in haar mand?’ vroeg je.&nbsp;



‘Ja, pap,’ antwoordde ik zachtjes met een cynische ondertoon.&nbsp;



Aan je toon hoorde ik dat je de vraag vooral aan jezelf stelde. Welk antwoord ik ook gegeven zou hebben, het had je niets uitgemaakt.&nbsp;



Je rookte een sigaret met het gemak van iemand die al decennia rookte terwijl je vanaf de bank naar de televisie staarde. Het rotten van je tanden was misschien wel de beste aanwijzing voor je tabaksverslaving. Ik staarde naar je ietwat dikke vingers die zachtjes op een halfvol glas jenever tikten. Als iemand die zich in zat te houden, wachtend op een interne explosie.&nbsp;



Nadat je een tweede hijs nam en de rook uitblies, moest ik hoesten. Mijn ogen begonnen te irriteren en te jeuken, waarna ik met de zijkant van mijn pink in mijn ogen wreef. Ik wist precies hoe je zou reageren; na twintig jaar kon ik al jouw handelingen uittekenen.&nbsp;



‘Ach man, stel je niet zo aan,’ zei je. ‘Vroeger rookte iedereen, mijn vader rookte aldoor en toen ik twaalf was kreeg ik mijn eerste sigaret. En kijk nou naar die hond, die heb er helemaal geen last van. Jij was in dat opzicht als kind al een lastpost.’



Zijn Amsterdamse tongval klonk enkele seconden na in mijn hoofd. We keken beiden naar de hond die roerloos in haar mand bleef liggen. De sigarettenrook deed hem inderdaad niets. Haar witte snoet kondigde ouderdom aan, ik vroeg me af of hij als puppy bedacht had dat het leven hem niet ver buiten de grenzen van dit woonerf zou brengen. 



Het journaal was afgelopen, een oude westernfilm werd ingestart. Bij het zien van de titel lichtte je gezicht op; het was je favoriete film. Je zei dat je uitkeek naar de kogels van Clint Eastwood en zijn souplesse. Een voorbeeldige man noemde je hem, een echte kerel zoals die vandaag de dag niet meer geboren worden. Ik schrok. Niet omdat je idolaat was van een vieze seksist. Je hield elke keer als we de film zagen exact hetzelfde verhaal op, maar had telkens de naam van Henry Fonda genoemd in plaats van die van Clint Eastwood. Zonder woorden uit te wisselen keken we naar de trage schietscènes, al luisterend naar een mondharmonica die luid klonk op de achtergrond van het woestijnlandschap in Arizona. 



‘Pap, het is drie uur,’ zei ik.



‘Tijd voor nog een borreltje,’ zei jij nonchalant terwijl jij een leeg glas vasthield.



‘We hebben het hier al over gehad en’, zei ik.



‘Het is toch mijn hond, ik heb veertien jaar voor die hond gezorgd, mag ik dan Godverdomme bepalen wat ermee gebeurt? Jij bent weg, je moeder ook, iedereen is verdwenen, die hond is het enige wat ik heb.’



Jij onderbrak me en schreeuwde zo hard dat mijn hart een slag miste. Hoewel zijn leeftijd het grootste gedeelte van zijn energie uit zijn fragiele lichaam gezogen had, was hij nog steeds in staat om voor een seconde of drie te veranderen in de krachtige man die mij vroeger angst kon inboezemen.&nbsp;



De hond blafte, waarna je bedaarde en er dertig jaar toegevoegd leek te worden aan je lichaam, gezicht en geest. Je werd weer een oude man, de oude man werd zichzelf. Timide trok je weg in je stoel.



‘Pap, we hebben het hier al eens over gehad. We zouden de hond wegbrengen, het kan zo niet langer. Soms moet je wat je hebt inleveren.’



Zwijgend keek je Mia in de ogen, hopend op een signaal, een teken, iets waaruit bleek dat ze dankbaar was voor de jaren die jullie gedeeld hadden. Er was niets te zien. Haar ogen bleven even dof, sentimentloos als eerst. Toen een kogel de rug van Henry Fonda trof en hij neerviel, draaide Mia haar hoofd om, ze staarde naar de televisie. Kennelijk kon de hond voor veertien jaar samenzijn minder aandacht opbrengen dan voor een vergeten acteur.&nbsp;



‘Wat is het een klotehond!’



Je zette een glas op de tafel en sprong uit je stoel. Ik wist wat er ging komen en stelde me al jouw handelingen voor, nog voordat je haar vijf keer tegen haar lijf en kop schopte. Ze kreunde, huilde en probeerde iets van verzet te leveren door zich vast te klampen aan jouw schoen. Maar het verzet van de hond was bij voorbaat al gebroken door de pijn die zich in de afgelopen veertien jaar had opgehoopt in haar lichaam. Ik voelde dat ik moest ingrijpen, maar kon het niet, ik voelde teveel medelijden met je. Je had jezelf zo afgesloten van anderen dat het je zwaar viel om iets van hen te begrijpen, misschien begreep je daardoor nog wel minder van jezelf.&nbsp;



Mia kermde zachtjes van de pijn toen ze achterin de auto zat.&nbsp;



‘Nog even,’ zei ik toen we dierenasiel naderden.&nbsp;

Mia’s ogen waren zo dof dat ik alleen uit haar knipperen herleiden kon dat ze nog in leven was. Ze leek rustiger dan ooit.&nbsp; ‘Wat...

Zeven jaar in stilte

Iemand die op zoek is naar zijn moeder, dat is in feite iemand die zichzelf verloren heeft. Ik overdacht de woorden die ik ergens gelezen, of zelf had bedacht.&nbsp;



De Bijlmer was sinds mijn afwezigheid niet veranderd. De kleinste kinderen voetbalden op het pleintje te midden van de balkons. Een aantal droeg shirtjes van Lionel Messi met hier en daar een gat in de geel-blauwe tenues. Ik zag mezelf eenworden met de jongeren, zag mijn recente verleden ineens verschroeien terwijl de felle zon op mijn hoofd scheen. Armoede was soms ook wel mooi.



Even staarde ik wat naar rechts, naar het grasveldje waar mensen van een jaar of zeventien stonden. Ze droegen joggingbroeken met wijde truien. Ook zij speelden, met aanstekers en joints. Ooit hadden ze tegen een bal getrapt, verlangden ze ernaar Messi te zijn. Ik realiseerde me dat de carrière van een voetballer beter tegen de tijd bestand is dan de meeste dromen.&nbsp;



Op de overloop van de flat trof ik een jongen van ongeveer zeventien die vroeger een jongetje was. Voorheen had ik hem bijles gegeven, in de wiskunde. 



 ‘Jason!’ riep ik. ‘Hoe gaat het met jou jongen?’



Hij staarde me aan en reageerde met een bescheiden knikje, waarna hij naar beneden holde. Ik had aan een jaar lang hulp bieden niet genoeg gehad om een indruk bij hem achter te laten. Een goede indruk.&nbsp;



‘Hoi, buurvrouw,’ zei ik toen ik de oude buurvrouw spotte.&nbsp;



‘Dag, wie ben je ook alweer?’ vroeg de buurvrouw opgewekt. 



 Ze bekeek me geconcentreerd en was zo op het eerste oog nieuwsgierig naar mijn reactie. Alleen de woorden drongen niet tot me door. Ze leken afkomstig van een vreemde taal. Niet omdat de woorden echt uit een ander alfabet kwamen, maar omdat ik voor het eerst in jaren weer een vrouwen stem hoorde. Terwijl ik nadacht over haar vraag veranderde de gezichtsuitdrukking van de buurvrouw. Haar glimlach, die zo vriendelijk geweest was, veranderde binnen mum van tijd in twee stevig op elkaar gedrukte lippen. Haastig liep ze het appartement in. Alsof mijn aanwezigheid haar afschrok. Verbaasd bleef ik staan op de galerij en staarde uit over het buurtje. Er was zoveel dat ik niet had gezien. 



Ik greep naar mijn sleutel in mijn broekzak. Ondanks mijn zeven afwezige jaren, had ik ze bij me gehouden. In de wetenschap dat ik terug zou keren. Op zoek naar verschillen ten opzichte van mijn jeugd keek ik de kamer rond. Teleurgesteld kwam ik tot de conclusie dat mijn moeder niets veranderd had aan het interieur. Uit het niets kreeg de werkelijkheid een ander gezicht. Mijn ingelijste babyfoto’s transformeerden in bliksemschichten die me wilden beschieten, de lamp aan het platfond veranderde plotseling in een zwaardvis met woedende ogen. Dit was het verleden, ze was kwaad, uit op wraak. Angst gutste door mijn lichaam.



‘Mam!’ schreeuwde ik.&nbsp;



De roep om mijn moeder werd beantwoord door een stilte, waarna alles weer werd zoals het was. De woonkamer werd de kamer die ik kende. Nadat mijn angst was weggeëbd en ik een tosti klaarmaakte, greep ik naar mijn Ps4. Hier kon ik heersen zonder de hulp van een vreemde, de virtuele wereld moffelde mijn kwetsbaarheid weg.&nbsp;



Plotseling zag ik op het scherm een zoon en moeder op het strand wandelen. Mijn adem stokte, waarop Iets mijn lichaamsfuncties overnam, Iets wat groter was dan ikzelf en wat ik waarschijnlijk niet zou kunnen bevatten. Het besloot de zoon in het spel neer te knallen en liet de vrouw, die tot tranen geroerd was, in leven. Het ademde luid en was woest. Oog in oog stond Het met de moeder. Het drukte op een knop die ervoor zorgde dat de moeder op haar wang geslagen werd. Opnieuw, opnieuw en opnieuw. Toen ging het scherm uit, de batterij was leeg.&nbsp;



Mamma kwam me nooit ophalen, mamma kwam niet. Als ik vlak na schooltijd stond te huilen op het plein keken alle andere moeders en hun kinderen mij lachend aan. Geen bulderende lach, maar een subtielere variant. Een lach van dit soort staat gelijk aan de grootste vernedering; de lach is enkel ingetogen omdat hij gepaard gaat met een zeker medelijden. Treuriger dan medelijden wordt het niet. Het heden duurt nooit langer dan een tel en is de consequentie van een lang verleden.&nbsp;



‘Mamma, waar ben je?’  krijste ik terwijl mijn handen begonnen te jeuken.



Plots realiseerde ik me dat die zeven jaar tussen de drie muren en achter de tralies niets in mij hadden kunnen genezen, ze hadden het beeld dat anderen van mij hadden bedorven. Ik dacht aan mijn moeder, haar moederschap hield op bij mijn geboorte.&nbsp;&nbsp;

Iemand die op zoek is naar zijn moeder, dat is in feite iemand die zichzelf verloren heeft. Ik overdacht de woorden die ik ergens gelezen,...

De laatste dag van het universum&nbsp;

David had niet het idee dat vandaag zijn dag zou worden. Vanaf een parkbankje zag hij een tempo makende fietser die hem met grote aandacht bekeek. Niettemin hield de fietser zijn kaken op elkaar en fietste door. Plots rinkelde de telefoon in Davids binnenzak.



‘Papa, wil je alsjeblieft komen?’



‘Dat gaat niet, ik ben bezig, Aïcha.’



‘Waarmee? Je laatste tournee eindigde toch twee weken terug? We hadden vandaag toch afgesproken? En hoezo noem je mij geen schat meer?’



‘Ik moet gaan.’



‘Dat zei je vroeger ook altijd, je hebt ook niks geleerd!’ zei ze bozig.&nbsp;&nbsp;



David hing de telefoon op en legde zijn voorhoofd in zijn handpalm. Hij schaamde zich. Hij dacht terug aan de tijd waarin zijn dochter nog klein was. Hoe ze haar kleine melktandjes poetste met een tandenborstel in het thema van de Disneyfilm Mulan, hoe ze haar haren voor het eerst knotte en hoe hij haar elke dag van school ophaalde. Snel realiseerde David zich dat deze herinneringen niet van de geschiedenis afkomstig waren, maar van zijn fantasie. Alle andere vaders waren meer papa dan hij ooit was.&nbsp;



Wederom ging de telefoon. Hoewel hij vermoedde dat het zijn dochter was, verscheen het nummer van het ziekenhuis op zijn scherm.



‘Spreek ik met de man van mevrouw de Leeuwe?’



‘Ja, alhoewel, we zijn technisch gezien niet getrouwd. Maar inderdaad, ik ben waarschijnlijk de persoon die u moet hebben.’



‘Het is een spoedgeval.’



David knikte, waarna het besef tot hem doordrong dat het mis was.&nbsp;



‘Dank u wel voor de informatie.’



 Eenmaal in het ziekenhuis liep David met een dokter naar de operatiekamer. Het voorhoofd van de dokter was bezaaid met rimpels, zo diep dat je je amper kon voorstellen dat hij ooit als gladde baby ter wereld was gekomen. Zwijgend wandelden ze door tot ze aankwamen bij een operatiekamer. David hoorde op de achtergrond een plaat die hij in een ver verleden had opgenomen. Lolita, mijn levenslicht, klonk het. Hij schaamde zich bij het luisteren naar de tekst.&nbsp;



‘Hier ligt ze,&#8217; zei de dokter. ‘Ik neem aan dat u de behoefte voelt om een op een te spreken.’



Voordat David kon antwoorden liep de dokter al weg. Een man die geroutineerd was in wat hij deed, dat zou de rimpels op zijn voorhoofd verklaren. Hij liep op zijn vrouw af en schrok nadat hij haar hoofd zag. Het had een onnatuurlijk witte tint gekregen en was doorspekt met huidschilfers. Even nam hij afstand. Het beeld van de vrouw die hij twee maanden geleden voor het laatst gezien had en deze bleke verschijning leken lichtjaren van elkaar verwijderd.



‘Hoe gaat het schat?’ vroeg David uiteindelijk terwijl hij zachtjes zijn hand op haar slaap legde.&nbsp;



‘Wat denk je? Het gaat geweldig,’ antwoordde ze zachtjes.



De kracht was weliswaar voor een groot gedeelte uit haar lichaam en spraak weggezogen, de ironie waarmee ze David altijd aansprak hield zich staande.&nbsp;



‘Sorry,’ zei David.



‘Waarvoor precies? Je hebt nogal wat om je voor te verontschuldigen.’



‘Alles,’ zei hij terwijl hij gehurkt bij het bed zat.&nbsp;



‘Al die affaires met fans, daar kon ik nog inkomen. Maar met onze dochter, ik ben alles te weten gekomen. Hoe kon je, David? Het is immoreel, maar misschien nog wel erger, ze was het enige dat ons verbond. Je weet dat ik mijn studie, mijn leven voor je opgegeven heb, voor ons.’



Met alle energie van de wereld probeerde ze hem toe te schreeuwen, maar de ziekte stond haar niet toe meer volume te gebruiken.&nbsp;



‘Aïcha belde vandaag weer, ik heb het afgewimpeld.’



‘Fantastisch, de prijs voor vader van het jaar gaat naar jou.’



 David besefte dat hij na vierenvijftig jaar al te veel geleefd had. En zij te weinig. Terwijl David een verantwoordelijkheid ten opzichte van de menigte voor het podium had, was het haar verantwoordelijkheid geweest om voor het huishouden te zorgen. Hij trad op, had seks, ging slapen en werd op handen gedragen. Zij stond op, maakte het huis schoon, kookte en ging slapen. Het waren cycli die zich naast elkaar voltrokken, cycli die zo weinig met elkaar gemeen hadden dat een breuk tussen de twee in zowel morele als fysieke zin onvermijdelijk was.&nbsp;&nbsp;



‘En waarom kom je nu pas? Je kreeg weken terug al bericht van mijn ziekte. David, ik heb voor jou geleefd, besef je dat? Het minste wat je kon doen was mijn dood op tijd bijwonen.’



Tranen welden op in de wetenschap dat ze gelijk had. Ze had voor hem geleefd en had dat daardoor amper zelf gedaan. Schuldig verzuim. De antwoorden op haar vragen bleef hij schuldig. Natuurlijk, hij was op tour, maar die paar optredens konden ook gecanceld worden. Het was alsof een kwaadaardige, op handen gedragen versie van hemzelf voor hem besloot en de gevoelens van de medemens negeerde. Toch was het de variant die hem al jaren in de houdgreep had.&nbsp;



David doorzocht zijn binnenzak en haalde een ringendoosje tevoorschijn.&nbsp;



‘Omdat je het altijd wilde. Lieve Laura, wil je alsjeblieft met me trouwen?’ vroeg hij terwijl hij het ringendoosje opende.&nbsp;



David zag de ring als compensatie voor het door hem vernietigde leven dat naast hem lag. Maar zijn aanzoek kwam te laat; ze sloot haar ogen, zweeg en daalde af naar de eeuwigheid.&nbsp;&nbsp;



‘Dokter, dokter! Ze is weg,’ schreeuwde David.&nbsp;



Een colonne aan dokters en ander ziekenhuispersoneel rende de kamer in. Hij beet zachtjes in haar duim terwijl er meer tranen uit zijn ogen sijpelden. Hij beet in een waarheid die was omringd door bedrog. Voordat het te laat was keek David nog eenmaal naar haar boven- en onderooglid die op elkaar geperst waren. In contrast met haar lijkbleke huid hadden ze wat weg van plooiingen te midden van woestijnzand. Niet veel later brachten ze haar weg.&nbsp;



Buiten zag hij een gebarsten stoeptegel. Hij zocht naar onkruid of een andere externe factor die de breuk veroorzaakt kon hebben, maar vond niets. Twee stukjes, zo op het eerste oog gescheiden vanwege elkaar. David dacht terug aan Laura. Misschien was het ook wel beter zo. Hij bedacht zich; wat een onzin. Als een leven niet vanzelfsprekend goed is, hoezo zou de dood dat dan wel zijn? Van rechts kwam een hard rijdende auto. Hij realiseerde zich dat wanneer hij ervoor zou springen, de bestuurder hem onmogelijk kon hebben gezien.

David had niet het idee dat vandaag zijn dag zou worden. Vanaf een parkbankje zag hij een tempo makende fietser die hem met grote aandacht...

De laatste dag van het universum 

Vergeten woorden

Vaak denk ik aan je terug. Soms als ik goed, heel goed kijk, zie ik je silhouet tussen de wolken verschijnen. Hoekig, maar daardoor zo bijzonder mooi. Je vormen herschreven mijn verleden. Het kost me veel inspanning om me iets te herinneren van mijn leven dat voorafging aan de tijd die wij samen doorbrachten. Het leven begon bij jou.&nbsp;



Ik staar naar de spiegel aan de wand, veel meer dan mezelf zie ik niet. Langzaam draai ik mijn hoofd richting mijn bed waar we altijd samen waren. Iedere ochtend wekte je me om zeven uur door een ABBA-liedje over telefoons ten gehore te brengen. Eerlijk, ik heb weinig op met de vrolijke popdeuntjes uit Zweden, maar toch was het buitengewoon aangenaam om de dag te beginnen met je geluid. Plots denk ik terug aan hoe je me in bed leerde over grote Franse filosofen, me bijbracht wat seks was en de dood; je leerde me wat leven was.&nbsp;



Alles in de kamer verwijst naar je. Beter gezegd, naar herinneringen aan jou. Hoewel we nu al een tijd gescheiden zijn van elkaar, leef je in elke hoek, ieder ornament, je leeft in elke gedachte en in elke zin die ik uitspreek. Ze zeggen weleens dat alles uiteindelijk zijn betekenis verliest, de lui die dat beweren hebben maar weinig van de liefde begrepen.&nbsp;



De tijd die we samen doorbrachten werd gevoelsmatig steeds korter, al toonde de klok aan dat dit een misverstand was. Dagelijks twaalf uur met elkaar samenzijn werd door anderen gezien als vreemd en obsessief. Ik herinnerde me dat mijn moeder zich zorgen maakte en haar best deed me bij je weg te houden. Nu en dan vroegen vrienden me om mee te gaan naar een feestje. In dat soort gevallen twijfelde ik. Steeds vaker betrapte ik me erop dat ik tijdens dat soort avonden niet in hun gezelschap eindigde, maar in het jouwe. We speelden samen Angry birds of Fortnite. In onze wereld was er geen strijd, vijandigheid of verschil van mening. We werkten samen, waren een team. Dat was in de wereld die ons omringde wel anders. Vriendschap is een garantie voor spanning. Daarom is liefde in romantische zin zo verslavend.&nbsp;



Toen brak dé dag aan. Je batterij was leeg, net als de mijne. De hete Roemeense zomerzon putte je uit. We zaten in de bus naar Boekarest en vielen allebei in slaap. Bij het wakker worden wist ik dat het stom was geweest om je op de stoel naast me te leggen. Ik schrok en zocht naar je. Natuurlijk vond ik je niet. Het is hard; het beeld dat iets, zo volmaakt als jij, terechtkomt in een ongemanierde dievenhand. Je laatste teken van leven was een GPS-signaal uit Constanța. Wat moet zo’n schoonheid als jij in een door God verlaten oude havenstad?



Een paar weken later ging ik naar de telefoonwinkel. Het merk, type en de hoeveelheid gigabytes; alles moest overeenkomen met jouw specificaties. Na het iPhone-toestel dagenlang in gebruik genomen te hebben realiseerde ik me dat het apparaat fantastisch werkte. De manier waarop het wikipediapagina’s weergaf over moderne Franse filosofen, hoe het Pornhubfilmpjes toonde; het toestel deed alles zoals jij dat deed. Het was alleen jou niet. Een week later zag ik een advertentie van een organisatie die onderdelen van telefoons recyclede. Plastic, glas en meer van dat soort stoffen zijn herbruikbaar, gevoelens niet.&nbsp;

Vaak denk ik aan je terug. Soms als ik goed, heel goed kijk, zie ik je silhouet tussen de wolken verschijnen. Hoekig, maar daardoor zo...

Als morgen niet om het hoekje is

Het leven is altijd ergens anders en daardoor nooit hier, dacht Iwan. Hij keek uit het raam van zijn kamertje en zag een man en een vrouw hand in hand lopen. Hij vroeg zich af of ze hem zouden zien en oog hadden voor de omgeving. Of uitsluitend voor elkaar. Zijn vraag werd beantwoord toen de man zijn lippen op die van de vrouw drukte. Iwan trok de gordijnen dicht. Hij zat aan zijn bureau en wachtte. Al wist hij niet zo zeker waarop.&nbsp;



Hij realiseerde zich dat zijn dag arm aan gebeurtenissen was geweest en besloot er eentje te kweken. Dagen die arm aan gebeurtenissen zijn, en dat al op je zevenentwintigste. De gedachte maakte hem neerslachtig. Zijn lichaam protesteerde luidkeels toen hij uit zijn rolstoel probeerde te stappen. Uiteindelijk besloot Iwan om zijn muziekcollectie in zijn rolstoel na te gaan. Iwan zocht naar een plaat van Bob Dylan. Dingen zijn vergankelijk, het leven dus ook, dacht Iwan. Wat is een leven zonder dingen? Dit hersenspinsel kwam tot stand bij het luisteren van een nummer dat hij beter kende in de uitvoering van Guns ‘N Roses.&nbsp;



Inmiddels was de avond gevallen. Op de televisie werd de zoveelste herhaling van een oude, nationalistische vechtfilm uitgezonden. Zijn oogleden trokken samen toen hij de afstandsbediening vastpakte om het volume te verhogen. Het leven, of het gebrek eraan, had hem beroofd van smaak. En toch, toch hield Iwan van dit soort massamedia; de televisie, de muziek en film. Waar het leven hem verraden had bleken de massamedia een stuk trouwer van aard. De platenspeler speelde altijd dezelfde muziek en de televisie zond telkens dezelfde films uit. Verandering, dat was ontrouw. De foto van Celine naast de televisie trok zijn aandacht, waarna hij moeizaam zijn vingertop langs zijn onderooglid streek.&nbsp;



Nadat alle Noord-Vietnamezen op het scherm de dood vonden door Amerikaanse kogels, verscheen een romantische film. Hij schrok en zette de televisie af. Waarom zou je getuige willen zijn van een leven dat ver buiten handbereik ligt? Iwan keek nog eens naar het mooie, met hemelsblauwe ogen bezaaide gezicht van Celine en verstijfde. Iwan was verbaasd dat de spieren die zijn piemel aandreven nog niet hun functie hadden verloren. Langzaam bewoog hij zijn rechterarm en probeerde zijn handpalm rondom zijn piemel te leggen. Hij verlangde ernaar om nog een keer af te trekken, het laatste wezenlijke genot dat zijn lichaam hem nog niet ontnomen had. Zijn arm kwam niet voorbij zijn heup. Hij voelde een onweerstaanbare drang om te huilen, zichzelf de dood in te snikken, maar zelfs dit verzoek werd niet gehonoreerd. Iwans lichaam gunde hem geen mooie dood. Diep van binnen hoopte Iwan dat dit niet het leven was dat hij verdiende, dat hij in een parallel universum een leven leidde waarin hij een gewone zevenentwintigjarige jongen was, bevrijd van zijn rolstoel. Een leven waarin hij bevrijd was van zichzelf.&nbsp;



Ineens realiseerde hij zich waar hij op wachtte, al was hij zich er tegelijk van bewust dat in feite iedereen onderdeel uitmaakte van die wachtrij. Hij keek uit het raam en zag niet veel. Er werd op de deur geklopt. Hij dacht terug aan de brieven die hij had opgestuurd naar Celine en hoopte dat ze voor de deur zou staan. Ze had zijn excuses geaccepteerd, dacht hij. De gedachte deed Iwan, zij het met moeite, zachtjes glimlachen.



&#8216;Kom maar binnen, Celine! Je hebt de sleutel,&#8217; zei hij met alle energie die in zijn lichaam opgeborgen lag. 



De persoon voor de deur klopte harder, maar de deur bleef gesloten.&nbsp;



&#8216;Ik kom al,&#8217; mompelde hij teleurgesteld in zichzelf.&nbsp;



Hij probeerde zijn rolstoel vooruit te krijgen, maar kon zijn armen niet meer bewegen. Zweetdruppels gutsten over zijn voorhoofd, terwijl het kloppen op de deur onophoudelijk doorging. Sterker nog, het werd luider.&nbsp;



&#8216;Doe open, stommeling!&#8217; riep een mannenstem.



Zelfs nu was het leven aan de andere kant. Veel vragen, die met elkaar streden om zijn aandacht, vlochten zich uit over zijn bewustzijn. Als miljoenen zaadcellen die allemaal op zoek zijn naar de eicel in de baarmoeder. Hij vroeg zich af in hoeverre een leven recht van bestaan had wanneer het lichaam zichzelf ophief. Misschien dat de kloppende man raad wist.

Het leven is altijd ergens anders en daardoor nooit hier, dacht Iwan. Hij keek uit het raam van zijn kamertje en zag een man en...

Wederom te veel, te vaak

Hugo de klein kwam terug van kantoor en haalde een eerder klaargemaakte maaltijd uit de vriezer. Paella met kip. Overvallen door weemoed dacht hij terug aan hoe zijn moeder dit arbeidersmaal vroeger op tafel zette en het hele gezin genoot van het eten. Het waren gezellige avonden. Hoewel Hugo zich schaamde voor deze clichématige melancholische overdenking, vond hij dat de grootste clichés veel waarheid bevatten. Hij dacht dat het cliché een conditie was voor de waarheid. Hij staarde om zich heen en zag grote gelijkenissen met de woonkamer zoals hij er destijds uitzag; het meubilair en de schilderijen aan de muur waren onveranderd. In tegenstelling tot toen deelde hij het gerecht en de avond met zichzelf.&nbsp;



Terwijl er een zachte ballade van Eric Clapton op de achtergrond klonk, at Hugo langzaam van zijn paella. Smakeloos, vond hij. De telefoon ging, het was zijn zus. Hugo hield de telefoon in zijn hand en keek twijfelend naar haar naam op het scherm. Hij was er zich van bewust dat ophangen onbeleefd was, maar had vandaag weinig zin om haar stem te horen. Ze zou toch alleen maar praten over hoe goed het haar en haar kinderen ging. Hugo vertrok geen spier, waarna zijn zus het opgaf.&nbsp;



Opgelucht at hij verder. Vroeger zat zijn vader altijd naast hem aan tafel. Niet dat zijn vader veel zei. De norse man had aan zijn uitdrukkingsloze gezicht genoeg om de last die het leven hem gaf te tonen. Toch, als zijn vrouw het eten op tafel zette en het hele gezin vrolijk werd, ontkwam ook Hugo’s vader niet aan sentiment en verscheen er een glimlach op zijn gezicht. Hij vroeg zich af of zijn vader nors geboren was of dat het leven van hem een norse man gemaakt had. Hij had weinig begrepen van zijn vader.



Nadat hij de paella ophad deed Hugo lange tijd weinig. Zijn hoofd was leeg. Hij keek wat voor zich uit. Als er iets te zien geweest zou zijn, was het hem niet opgevallen. Plotseling rinkelde de telefoon weer. Hij dacht dat het zijn zus was. Hij opende zijn telefoon en zag de naam Julia, gevolgd door een emojihart. Zonder te twijfelen nam hij op. Zijn hart miste een slag.



‘Hallo, hoe gaat het daar?’ vroeg hij.&nbsp;



‘Goed, hoor. Ik bedoel,’ zei ze twijfelend.&nbsp;



‘Ik weet wat je bedoelt.’



Ongemakkelijkheid klonk door de stilte op de lijn.&nbsp;



‘Vandaag is het gebeurd. Het is veertien jaar geleden, maar toch voelt het als gisteren,’ zei ze.&nbsp;



‘Oké.’



‘Zo’n arm jongetje, onschuldig, teder en kwetsbaar.’



Hugo had aan veertien jaar niet genoeg om het verlies van zijn jongen te vertalen naar samenhangende zinnen en zweeg.&nbsp;



‘Hugo, zeg jij eens wat.’



‘Wat valt er te zeggen?’ zei hij terwijl hij zijn voorhoofd in zijn handpalm legde.&nbsp;



‘Dat zeg je nu al veertien jaar. Bedenk je je wel dat jij de reden bent dat ik weggestopt in Amerika zit? Het is allemaal jouw schuld. Alles is jouw schuld, je bent een lul, Hugo de Kleine. Een klootzak,’ zei ze, op een toon die dronkenschap suggereerde.&nbsp;



Hugo hing de telefoon op, hij bekeek zijn trouwring. Raar, hoe snel de liefde aan identiteit kon verliezen. Hij dacht aan de passie waarmee hij de jonge, mooie vrouw vijftien jaar eerder voor het eerst ontmoet had in een club, zijn lippen tegen haar voorhoofd drukte en haar uiteindelijk bezwangerde. Tussen die variant van Julia en de variant die na de dood van het kind leefde, bestond geen overeenkomst. Ondanks dat ze in een verslavingskliniek zat, kwam ze aan haar alcoholische trekken. Hij besefte dat de dood van een wezenloos organisme het enige was dat hen met elkaar verbond. Een organisme dat hij nota bene amper kende. Hugo stelde zich zijn sterven voor en dacht aan het hiernamaals waar hij omringd zou zijn door degenen die hem liefhadden. Hij zag een jonge Julia, zijn vader, zijn moeder en zijn broers en zussen omzoomd door witte wolken. Tot zijn eigen schrik zag hij zijn kind niet. Hij slaakte een gil. Het beeld bracht zowel veel afkeer tegenover zichzelf als druk met zich mee. Ook al deelden ze dezelfde neus, dezelfde lippen, dezelfde ogen en genen, toch zou hij voor zijn zoon een vreemde zijn.&nbsp;



Ben je liefde verschuldigd aan iemand die je amper kent? Hij stelde vast dat het antwoord nee moest zijn en realiseerde zich dat het kind het volste recht had het bestaan van zijn vader te ontkennen. Hij besloot, net als voorgaande jaren, dat hij de vrouw die ooit zijn geliefde was trouw moest blijven. Dat was het minste dat hij doen kon voor het kind dat ongevraagd ter aarde gekomen was en ongevraagd de dood vond. Het cliché was een conditie voor de waarheid. Hij besloot het vaderschap, ondanks het sterven van zijn kind, voort te zetten.&nbsp;

Hugo de klein kwam terug van kantoor en haalde een eerder klaargemaakte maaltijd uit de vriezer. Paella met kip. Overvallen door weemoed dacht hij terug...

Voor het verleden verlicht werd

In het hemelgewelf werden grijze wolken verdreven door de blauwe lucht. Over alle cafés van de binnenstad lag een vermoeid zonneschijnsel. De vroege avond van 6 juli 2020 brak aan. Jesse liep de bar in die hem het meest mistroostig leek. Tot zijn genoegen zag hij dat het barretje nog op zijn eerst gast moest wachten. Hij ging er naar binnen en keek om zich heen. Het verval tekende zich af in de betonrot van het plafond. Hoewel het in de minuten die erop volgden niet drukker werd, kwam er geen ober. Niettemin genoot hij van de stilte. Na een poosje knorde zijn maag.&nbsp;



‘Ik heb eigenlijk wel honger’, mompelde Jesse in zichzelf.



Hij schrok toen de ober niet veel later op hem af kwam lopen.&nbsp;



‘Eten kan als je de afwas doet. Mensen als jij vind je overal’, antwoordde hij.&nbsp;



Jesse raakte verward door zijn rare antwoord alsmede zijn gekkige gezicht. Hij had een gezicht dat zich onttrok aan banale categorieën zoals: mooi en lelijk. Onorthodox interessant zou de lading het best gevat hebben. Jesse staarde naar de voortanden van de ober die door een paar milimeter tandvlees van elkaar waren gescheiden. Plotseling herhaalde het antwoord van de ober zich in Jesses hoofd, waarop zijn hersenen een antwoord bedachten.&nbsp;



‘Op de arbeidsmarkt, in dit tranendal’, antwoordde Jesse.&nbsp;



‘Kijk aan, eindelijk iemand die Vlaamse rockmuziek kan waarderen’, antwoordde hij.



‘Ik vind Gorki niet geweldig hoor, maar iedere Vlaming is toch bekend met Mia?’



Het gesprek viel dood. Jesse bekeek de ogen van de in een wit overhemd gehulde jongen. De zijne keken terug in de ogen van Jesse, die bedolven lagen onder zweetdruppels van de bouwplaats. Jesse verstijfde.&nbsp;



 ‘Je wilde bestellen, niet? Zullen we tutoyeren of vousvoyeren?’, vroeg hij.&nbsp;



‘Wat?’



‘Jij hebt zeker geen Frans gehad’, zei de ober spottend.&nbsp;



‘Nee mijn schoolcarrière is kortstondig geweest. Ik heb de mavo niet afgemaakt.’



Het antwoord leidde tot een kortstondige, doch ongemakkelijke stilte.&nbsp;



‘En jij? Studeer jij?’



‘Frans en sociologie.’



‘Wat is dat?’



De ober lichtte vol enthousiasme sociologische constructen toe. Hij redeneerde dat een wereld waarin men verlost is van contact met elkaar, een zuiverdere wereld zou zijn. De idyllische fantasie van de andere persoon als ontsnapping aan jezelf maakt het leven een stuk dragelijker. De ontmoeting maakt gehakt van deze idylle en schept vooroordelen ten opzichte van de ander en wrok bij jezelf. De afwezigheid van een ander kan nooit zo teleurstellend zijn als zijn aanwezigheid. Jesse begreep weinig van deze sociologische stellingen. Hij raakte gefascineerd door het bewegen van de scheve onderlip van de ober. Zijn vlezige onderste mondrand maakte kleine schokbeweginkjes bij het spreken.&nbsp;



‘Maar jij wilde wat eten toch?’, vroeg de ober nadat hij doorhad dat zijn gesprekspartner aan het dagromen was.&nbsp;



‘Zeker.’



Hij bestelde een pasta met kip.&nbsp;



‘Weet je zeker dat je niet de vegetarische variant wilt?’



De ober keek fel in Jesses ogen. Jesse voelde dat de ober het type was dat dermate geloofde in zijn gelijk, dat tolerantie voor andere levenswijzen hem vreemd voorkwam. Hij was zich ervan bewust dat hij zwakker was en boog voor de ober.



‘Doe dan maar een veggie pasta carbonara.’



Tevreden knikte de ober naar Jesse, waarna hij naar de keuken ging. Een minuut of dertig later werd de pasta geserveerd. Jesse vond hem weinig smaakvol en de room overheersen.&nbsp;



‘Was het lekker?’ vroeg de ober nadat Jesse was uitgegeten.&nbsp;



‘Ja hoor’, zei Jesse. ‘Kan ik betalen trouwens?’



‘Zeker.’



Plotseling schrok hij. Met zijn handen doorzocht hij zijn broekzakken. Succes had hij niet.&nbsp;



‘Kut, ik heb mijn portemonnee achtergelaten op de werkplaats.’



‘Dat wordt afwassen’, zei hij vriendelijk glimlachend.&nbsp;



‘Moet je niet eerst praten met de baas?’



‘Daar spreek je mee’, zei hij met een almaar groter wordende lach. ‘Nou ja feitelijk gezien maakt mijn moeder de dienst uit, maar in de vakanties is het aan mij.’



Jesses aandachtspanne stopte bij het horen van het woord moeder. Hij had het lange tijd niet gehoord en kon zich de zijne amper herinneren. Ze was als een vaag silhouet waarvan hij wist dat het bestond, maar dat naarmate de jaren verstreken steeds meer aan tastbaarheid verloor. Hij was bang dat zijn herinnering aan haar gezicht, toen ze hem betraand uitzwaaide en achterliet bij zijn grootouders, verloren zou gaan. Hij was bang haar te verliezen en daarmee een fundamenteel gedeelte van zichzelf.&nbsp;



Het restaurant was inmiddels gesloten toen het tweetal achter de afwasbak stond. Jesse had de ober bijgepraat over zijn moeder.&nbsp;



‘Moeder. Een woord met zoveel definities’, zei hij. ‘Zoveel interpretaties en zoveel verdriet.’



Jesse voelde zich ongemakkelijk bij alles wat hij zei. Bang om iets te zeggen dat Jonathan als stom zou beschouwen knikte hij en hield hij zijn mond.&nbsp;



‘Je hoeft je niet ongemakkelijk te voelen hoor. Wees jezelf.’



‘Maar anders vind je me te dom. Jij weet alles zo goed, doet twee studies, en ik, ik ben maar een simpele bouwvakker.’



De ober legde zijn handpalmen rond de weerszijden van Jesses hoofd, waarna hij zijn lippen op Jesses voorhoofd drukte.&nbsp;



‘De puurste vorm van liefde is medelijden&#8217;, zei Jonathan toen hij zijn lippen terugtrok.



Overmand door de plotselinge zoen schoten er door Jesses bewustzijn veel emoties die, juist vanwege de hoeveelheid, niet vatbaar voor begrip, noch ordening waren. Niet veel later vloeide een traan over zijn rechterwang. Hij zag zijn moeder in de ober. Zijn moeder in het lichaam van een man.



Ze wasten bordjes, vorken, messen en lepels. De avond toonde aan dat niet alleen het bestek toe was aan een spoelbeurt.&nbsp;



‘Wat is je naam eigenlijk?’, vroeg Jesse toen ze buiten stonden.&nbsp;



‘Jonathan’, zei de ober. ‘En de jouwe?’



‘Jesse.’



‘Zelfs je naam is mooi’, zei hij



Hand in hand liepen ze de nacht in tot het ergens ochtend zou worden, ooit.

In het hemelgewelf werden grijze wolken verdreven door de blauwe lucht. Over alle cafés van de binnenstad lag een vermoeid zonneschijnsel. De vroege avond van...

De tranen boven vriendschap

Alain had het idee dat het geluk te hard liep terwijl hij de zon voor hem zag ondergaan. Hij legde zijn hoofd tegen het raam en stelde vast dat zijn eigen raam kleiner was. Hij gaf de planten water, deed de deur op slot en liep terug naar zijn appartement.&nbsp;Nadat hij zijn goedkope magnetronmaaltijd had opgegeten zat Alain in zijn stoel en staarde naar een oude film op televisie. Gerard had een kleine, doch opmerkzame rol. Het deed hem denken aan zijn afscheid bij de overloop twee weken terug.&nbsp;



&#8216;Waar gingen jullie ook alweer naartoe?,&#8217; vroeg Alain.



&#8216;Naar Cannes, naar het filmfestival,&#8217; zei Gerard lachend. &#8216;Ik heb je toch verteld dat ik genomineerd ben voor beste acteur.&#8217;



&#8216;Nee, kan ik me niet herinneren.&#8217;



&#8216;Nou, dan hoor je het nu,&#8217; zei hij met hoorbaar ongemak in zijn stem. 



Het tweetal zweeg en bekeek elkaar. Ze waren zich bewust van een denkbeeldige muur die hen naarmate de jaren verstreek steeds verder van elkaar verwijderd had.&nbsp;



&#8216;Nou, hou je taai makker. Ik ben laat, ik moet gaan,&#8217; zei Gerard terwijl hij met een zuinige glimlach zijn hand op Alains schouder legde. Aarzelend overhandigde hij zijn sleutels aan Alain. Niet veel later belandde Gerards handpalm op de achterzijde van zijn veel jongere vriendin. Alain dacht aan de laatste keer dat hijzelf seks gehad had. Hij kon het zich niet herinneren. Buiten zette Gerard zijn Ray-Ban zonnebril op. Het regende. 



Nadat hij begon aan zijn vierde fles Budweiser bier dacht hij aan de oorsprong van hun vriendschap. Elke maandagochtend stoeiden ze in de zandbak van de basisschool. Zonder uitzondering gooide Alain zijn vriend op die dag het zand in. De brede Alain lachtte zo luid dat zijn triomf onmogelijk voorbij kon gaan aan de andere kinderen op het schoolplein. Gerard nam zijn verlies sportief op. Hij had zowel in letterlijke als figuurlijke zin geen poot om op te staan. 



Was ik godverdomme maar een acteur geworden dacht hij. Dan had ik ook naar Cannes gekund. Alain opende zijn vijfde bierfles van die avond. Inmiddels was Gerard al een goede acht dagen van huis. Maar het konden er ook vijf zijn, of zeven, of twee, bedacht Alain. Hij had geen idee en sloeg zijn hand voor zijn hoofd. Hij meende de plantjes van Gerard nog water te moeten geven en liep de overloop op, waarna hij de liftknop indrukte. Terwijl de lift afdaalde las hij een naamplaatje waarop stond dat het appartementencomplex tot stand gekomen was door medewerking van Alain Dubois architecten. Hoe was het mogelijk dat de vergetelheid zich nadrukkelijker aftekende rondom iemand die een wezenlijke bijdrage geleverd had aan de maatschappij, dan om een middelmatige acteur? 



Tot zijn verbazing zag hij dat de laatste druppeltjes water van de vorige beurt nog door de grond moesten zakken. Alain zuchtte. Zachtjes vielen er tranen uit zijn ogen. Hij staarde naar een kaart van Afrika aan de muur. De kaart hing er al een tijdje, maar juist nu trok hij Alains aandacht. De landsgrenzen vervaagden, net als de lijnen die reliëf in het noorden suggereerden. Het oosten van Afrika transformeerde in het gezicht van een oude man. Het westelijke deel leek op een zware, onidentificeerbare last.&nbsp;



Bij het kijken naar de kaart voelde hij afkeer door zijn lijf gutsen. Hij besefte dat de relatie tussen hem en Gerard, die op papier vriendschap genoemd werd, niet de vriendschap kon zijn waar hij naar verlangde.



Hij verlangde naar de zandbak waar het verschil in kracht tussen beiden aangetoond werd en Alain overheerste. Hij verlangde er heimelijk naar om Gerard dood te zien. Maar het meest verlangde hij nog naar een willekeurig persoon die hem zou zeggen: &#8216;Ik hou van je&#8217;. 



Alain keek in de spiegel. Hij realiseerde zich dat Gerard en hij net zo goed vijanden hadden kunnen zijn. Wat betekende vriendschap überhaupt? Vriendschap was niets minder dan een sociaal construct dat voorkwam dat emoties als haat en afkeer uitliepen op een conflict. Normale vrienden begroeten, feesten en drinken met elkaar. Maar neemt dat weg dat de onderliggende haat en afkeer verdwenen is, alleen omdat de band bezegeld is met het plakkaat vriendschap en men elkaar vriend noemt? Nee, dacht Alain. Hij stelde vast dat zijn band met Gerard de meest waarachtige vriendschap kon zijn, juist doordat ze dit soort vriendschappelijke gezelligheid vermeden. Denken over vriendschap was als een soort spiegel die de hypocrisie van de mens weergaf. Vijanden zijn de eerlijkste vrienden. 



&#8216;Ik hou van je, Alain Dubois,&#8217; zei hij zo zacht dat hijzelf het amper horen kon. 



Het kind kwam, niet wetende wat hij met zijn bestaan aan moest, in hem naarboven. Snikkend kwam Alain tot de conclusie dat hij gevangene was van een door hemzelf geconstrueerd leven.

Alain had het idee dat het geluk te hard liep terwijl hij de zon voor hem zag ondergaan. Hij legde zijn hoofd tegen het raam...

Verlicht verleden

Jesses kin lag begraven in zijn handpalmen toen het op 15 mei 2021 kwart over drie werd. Op zijn telefoon kreeg hij een appje binnen, het was Jana.&nbsp;



Kom je nog? had ze gevraagd.&nbsp;



De vraag nam bezit van zijn denken. Hij realiseerde zich dat hij vorige week in haar klaargekomen moest zijn, maar kon zich niet herinneren dat ze een nieuwe afspraak hadden ingepland. Hij keek terug op de avond en zag zijn gedaante voor Jana’s voordeur staan.&nbsp;



Hij klopte. De deur had geen bel en de ramen waren afgedekt door gordijnen. Ontdaan van al haar kledingstukken behalve haar slipje, opende de middelbare vrouw de deur. Haar borsten bewogen zachtjes heen en weer terwijl ze de eenentwintigjarige jongen begroette.&nbsp;



‘Mag niemand bij je binnenkijken ofzo?’, vroeg Jesse wat overweldigd door wat hij zag.&nbsp;



‘Waarom zou ik verlangen naar het oog van de wereld als ik aan het jouwe genoeg heb?’, antwoordde ze glimlachend. ‘Grapje, wij Joden hebben zo onze tradities wanneer er iemand sterft.’



Ze trok hem haar kant op, waarop het tweetal tegenover elkaar kwam te staan. Gelijk drukte ze haar lippen tegen de zijne. Jesse zoende niet terug, tegenwerken deed hij evenmin. Het was niet zozeer zijn lichaam dat onverschilligheid boven medewerking verkoos; het lichaam wilde wel, maar zijn ziel was een stuk terughoudender. Zijn houding was niet minder dan een compromis tussen beiden. Even bekeek Jesse een foto waarop Jana en een man, die hem onbekend was, zoenend voor de Eiffeltoren poseerden. Jesse vond er niets van.&nbsp;



‘Trek je kleren uit’, probeerde ze.&nbsp;



Jesse vertrok geen spier en bleef gedachteloos staren naar het slipje. Het slipje was turquoise en beëindigde de reeks paarse slipjes die ze tot dan toe had aangehad in de nabijheid van Jesse. Na een ongemakkelijke stilte trok Jana zijn kleding uit. Hij was naakt. Toch had hij niet de indruk zich bloot te geven.



Niet veel later lagen ze in bed. Haar lichaam maakte zich direct meester van het zijne. Hij voelde het op en neer gaan, wetende dat zijn lichaam bewegingsloos op het matras lag. In zijn ziel schaamde hij zich voor wat er gebeurde. Hij dacht en verlangde naar Jonathan. Beter geformuleerd, zijn ziel verlangde ernaar het soort mens te zijn dat anderen trouw bleef. Zijn ziel was echter zwakker dan haar lichaam, waardoor zijn lichaam stukje bij beetje bezit werd van haar ziel. Toch hield zijn ziel voldoende stand om te voorkomen dat zijn lichaam actief mee zou doen. Het compromis bleef in tact.&nbsp;



‘Is er iets?’ vroeg Jana, twijfelend aan zichzelf, na afloop.&nbsp;&nbsp;



Jesse voelde aan zijn hoofd en zweeg. Hij zweette terwijl zijn gedachten uitgingen naar die arme Jonathan. Het werd licht in zijn hoofd, maar tegelijkertijd heel zwaar; alsof de ruimte tussen zijn brein en schedel werd opgevuld door drie kilo duivenveren.&nbsp;



‘De sterke moet zwak zijn wanneer de zwakke niet sterk genoeg is om uit te spreken wat hij denkt.’



Wat hij concreet bedoelde met deze woorden was mij, noch Jana, noch hemzelf duidelijk. Hij zocht naar zijn kledingstukken in de badkamer, maar vond niets. Naakt rende hij de tuin in.&nbsp;



Hij staarde over het meertje in de tuin en zag twee zwanen. Zwanen verraden elkaar niet. Ze kijken elkaar eenmaal diep in de ogen en in die aanblik ligt een kracht besloten die hen behoedt voor verleiding. De aanblik van je ogen als schild voor de ogen van een ander. De natuur moet gevoel hebben voor sentimentaliteit. In het water zag Jesse een schaduw verschijnen, waarna de zwanen van hem vandaan dobberden. Hij ademde diep en hoorde Jana’s stem op de achtergrond.&nbsp;



‘Dit was jullie favoriete plekje, niet?’, vroeg ze.&nbsp;



‘Ja, ik heb hier veel met hem gezeten.’



Jana boog haar armen rond haar knieën en zat naast hem.



‘Het spijt me’, begon ze.



‘Jana alsjeblieft. Dit is allemaal mijn schuld, het waren mijn avances. Ik ben degene geweest die deze affaire ooit gestart is.’



‘En ik had er niet op in moeten gaan, ik had beter moeten weten. Al vanaf het begin. Jonathan was verdomme mijn zoon.’



‘Denk je dat hij van ons geweten heeft?’ zei Jesse na een poosje.



“Misschien wel, misschien niet.’



‘Ik denk oprecht dat zijn dood iets te maken heeft met ons. De eerste keer dat we het deden is maanden terug, Jonathan moet er wel iets van geweten hebben. Laten we wel zijn, hij was niet het soort mens dat veel dingen met een korreltje zout nam.’



‘Nee, dat kan niet. Dat zijn dingen die je je nadien aanpraat’, zei Jana nadat er een lange stilte voorbijtrok aan de bedpartners. ‘Hij was te sterk om zich iets aan te trekken van de grollen van het lichaam.’



‘Waarom zou hij het dan gedaan hebben?’, vroeg Jesse.&nbsp;



‘Hij was sterker dan wij. Hij leed, zoals iedereen, aan dit leven en besloot dat verandering nodig was.’



Jesse zweeg, waarop Jana een sigaret aanstak. Ze kuchtte. Lijden aan dit leven, die omschrijving vond hij alomvattend. Hij dacht aan het prachtige gelaat van Jonathan dat de wereld verlaten had. Wat moet zo’n gezicht überhaupt op treinrails? Op merkwaardige wijze leek het gezicht voort te leven in Jana’s uiterlijk. Alleen Jana was Jonathan niet.&nbsp;



Hoewel hij&nbsp;besefte dat de wetten van de natuurkunde het niet toestonden, zag Jesse zijn spiegelbeeld in het water verschijnen. Hij bekeek zichzelf betreurd. Zijn omvangrijke borstspieren wekten de suggestie dat het lichaam breed en sterk was. Daar Jesse wist dat zijn ziel van een veel zwakkere aard was. Hoewel al zijn organen en brein huisden in zijn eenentwintigjarige lichaam, was het zijn lichaam niet. Hij verlangde ernaar het lichaam van een kind te zien. Onvolkomen, kleinmazig. Zwak. In feite verlangde hij naar harmonie met zijn ziel.&nbsp;



Wie heeft ook in Godsnaam bedacht dat je van je lichaam houden moet? In tegenstelling tot kleding, is een lichaam geen symptoom voor je bestaan; het verandert en is zwaar afhankelijk van het verstrijken van de jaren. Jesse stelde vast dat de tijd zijn lichaam sterker in de greep had dan hijzelf en besefte dat hij geen totale verantwoordelijkheid kon dragen over dingen die hij niet bezitten kon. Het lichaam was een geschapen creatuur die slechts diende als conditie voor het functioneren van de ziel.&nbsp;&nbsp;



Na deze overdenking voelde Jesse zich vrijer. Hij was ontslagen van het gevecht tussen ziel en lichaam; hij was bevrijd van zijn ogenschijnlijke zelf. Jesses ogen troffen nog eenmaal de hare. Haar mondhoeken spreidden. Hij wist dat hij sterker was dan zij en drukte zijn lippen op de buitenste delen van haar mond.



‘Je moet gaan’, zei ze. ‘Mijn man komt dadelijk thuis.’



Inmiddels was het die vijftiende van mei half vier geworden. Hij had hoofdpijn. Hij dacht aan de vrijheid van vorige week en schudde zijn hoofd. Verdomme Jesse, dat was jouw vrijheid niet dacht hij. Jesse liet het appje en het verlangen naar verwarrende vrijheid voor wat het was. Hij staarde naar een foto waarop Jonathan en hij poseerden. Jonathans macht over Jesse was bij dood groter dan bij leven.

Jesses kin lag begraven in zijn handpalmen toen het op 15 mei 2021 kwart over drie werd. Op zijn telefoon kreeg hij een appje binnen,...

Logo	Vincent Hammingh
Kernteam	Iduna Paalman, Thijs Joores, Erwin Hurenkamp, Oumaima Belkhdar
Website	Laurens Besselsen

Jaap Blankespoor
Lelie Danesh