afgetakelde chrysanten

Oumaima Belkhdar

Schurft en soa's

Martijn van Bruggen

nummer

Aaron Pierens

zwaluw

Lena Claessen

het kippenhok - 2

Ella Meyvisch

Kraaien i

Leonie Moreels

Sihaam veegt haar tranen weg. Ze kan nog steeds niet geloven dat ze haar familie kwijt is. Ze kijkt afkeurend naar het oude vrouwtje. &nbsp;



Ze staat op en loopt naar de uitgang toe.  Het oude vrouwtje kijkt haar aan. Ze zwaait gedag. Sihaam hoort iets. Ze draait zich vlug om, en kijkt de andere kant op. Dan ziet ze Jawahir haar kant op rennen.



Jawahir: 



&#8216;Papa, mama, hier. Ik zie haar. Sihaam…..wacht&#8230;wacht.&#8217;



Sihaam rent zo snel als ze kan. Ze omhelzen elkaar stevig, dan ziet ze dat haar zusje haar hoedje bij zich heeft. Hij is de goede kant op gewaaid. Hij is gevonden, en weer terecht. Ook moeder, vader en de kleine baby zijn er. 



De regen stopt, en het pleintje is leeg.



Langzaam opent ze haar ogen. Ze hangt nog steeds over het randje van het balkon in hun appartement. Sihaam kijkt mijmerend naar het lege pleintje voor de flat. Langzaam neemt ze een paar stappen naar achter. 



Als ze zich omdraait is ze geen klein meisje meer. 



Jawahir legt haar hand op de schouder van haar zus.  Ze kijken elkaar aan. Dan schrikken ze beide van Sihaams opgeheven arm. Alsof ze van plan was om iemand weg te slaan. 



Sihaam stapt naar binnen. Ze loopt de woonkamer in. Het raam in het plafond staat nog wagenwijd open. 



We weten nog steeds niet in welke stad we zijn. Dit kan ergens in Mumbai, Bagdad of Amsterdam zijn. 



Maar gelukkig is Jawahir er nog. Gelukkig is ze er nog. Ze is er nog. Ze is er?

Sihaam veegt haar tranen weg. Ze kan nog steeds niet geloven dat ze haar familie kwijt is. Ze kijkt afkeurend naar het oude vrouwtje. &nbsp;...

Geen tijd voor spelletjes (5)

Geen tijd voor spelletjes (4)

Het is na twaalven, en de markt is behoorlijk luid.



Sihaam is zo ver mogelijk gaan lopen, om niet gevonden te worden. Ze mag niet verliezen van haar jongere zusje. Ze versnelt haar stappen en vliegt als een adelaar tussen de mensen door. Niemand die zich echt bezighoudt met haar. Ze kijkt over de rug van een oud mannetje naar een goed verstopplekje. Maar dan wordt haar aandacht getrokken door een clown op stelten. 



Zoiets kent ze alleen maar van het tv-programma dat ze samen met Jawahir kijkt op zaterdagen. Op het pleintje staat een hele groep te performen voor alle kinderen.&nbsp;



Ze gillen tegelijk om de onhandige stappen van meneer de clown. Hun ogen lopen vol van de bewondering voor deze grapjas. Maar Sihaam heeft dat spelletje allang uitgespeeld. Haar aandacht ligt ergens anders. Daar achter om precies te zijn. De tent waar de spullen staan is het ideale plekje waar je je makkelijk uren kan verstoppen.&nbsp;



Ze probeert zonder meteen door het midden van het pleintje te lopen naar de tent te gaan. Dit gaat behoorlijk moeizaam. Er is een groot publiek van jong en oud.



Er is vanuit het westen slecht weer op komst.&nbsp;Sihaam wil naar het tentje sprinten om zich daarin te verstoppen, maar het begint te stormen. Regendruppels bereiken haar gezicht.&nbsp;



Het stormt, en snel ook.&nbsp;De tent wordt vlug in elkaar geklapt, en zo vertrekt de grappige man met zijn stelten onder zijn armen.



De markt begint langzaam richting de deur te bewegen, men pakt in, en het geschreeuw wordt rumoerig. We horen vooral huilende kinderen.&nbsp;



Sihaam beseft dat het speelkwartier is afgelopen. Ze moet terug, maar de massa duwt haar alle richtingen op. Sihaam slaat af, en ze slaat af naar het kraampje waar de rest is.&nbsp;



Maar ook alle groentekramen zijn ingeklapt. Waar is Jawahir, en baby, en papa en mama? Waar zijn ze?



Het regen maakt haar witte sokken kletsnat. Sihaams hoedje wordt meegezogen door de wind uit het westen. Af en toe laat de zon snel een straaltje door, maar dit maakt de situatie nog vreemder.&nbsp;



Sihaam rent achter haar hoedje aan. Deze is aangewaaid tegen een poot van een stoeltje. Voordat ze bij haar hoedje is, wordt deze opgeraapt door een oud vrouwtje. Haar rimpels zijn ontelbaar en vallen diep in haar ooghoeken in elkaar.&nbsp;



Sihaam schrikt en durft haar bijna niet aan te kijken.&nbsp;



Oud vrouwtje: 



&#8216;Meisje, is deze van jou?&#8217;



Sihaam loopt voorzichtig naar haar toe en neemt haar hoedje weer terug zonder te antwoorden. Ze draait zich om en zoekt het plein rond met haar ogen.&nbsp;



Oud vrouwtje: 



&#8216;Ga je naar huis?&#8217;



Sihaam kijkt haar nogmaals aan.&nbsp;



Sihaam: 



&#8216;Heb je…..heb je een baby gezien, en mijn moeder en vader, en ..een meisje met hetzelfde jurk…heb je ze misschien gezien?&#8217;



Het oude vrouwtje kijkt haar aan,&nbsp;maar heeft duidelijk geen antwoord. Ze slikt haar lippen door, maar reikt haar hand uit naar Sihaam.&nbsp;Ze raakt haar hand niet aan, maar ze gaat zitten naast de stoel van het vrouwtje. Misschien kan ze zo haar moeder, vader, de baby en Jawahir weer terugvinden.



Het oude vrouwtje is immobiel. Het lijkt alsof ze altijd al hier heeft gezeten. Ze zit als een koningin erbij, en ergens stelt dit haar gerust. Terwijl iedereen al bijna weg is, zitten ze beide vanaf een veiling afstandje te kijken naar vertrekkende ruggen. Sihaams blik is gericht op de enige deuropening van het park. Als ze elkaar gaan vinden, dan is dit de juiste plek.&nbsp;



Het oude vrouwtje maakt een wijzende beweging met haar vinger. Ze kijkt Sihaam aan.



Oud vrouwtje:&nbsp; 



&#8216;Ik weet waar ze zijn.&#8217;



Ze wijst met haar gerimpelde vinger naar een uithoek.



Oud vrouwtje: 



&#8216;Daar. Zie je dat daar&#8230;. ze zijn die kant opgegaan, ze zijn weggewaaid.&#8217;



Sihaam kan het niet bevatten, is het echt zo?&nbsp;Is ze ze kwijt? Had ze dat stomme spel maar nooit gespeeld. Nu is iedereen weg.



Sihaam kijkt het oude vrouwtje met een forse blik aan. Hoe kan ze zoiets zeggen? Met heel veel moeite onderdrukt ze een traan. Haar hoedje waait nogmaals weg, maar dit keer gaat ze er niet meer achter aan.&nbsp; 



Ze maakt een vuist van haar hand en slaat zo de wijzende hand van het vrouwtje weg.



Sihaam: 



&#8216;Je liegt.&#8217;



Oud vrouwtje: 



&#8216;Lieverd, ik kan ze niet terugbrengen. Ze zijn met het wind meegegaan.&#8217;



Nu komen de tranen echt.&nbsp;



….

Het is na twaalven, en de markt is behoorlijk luid. Sihaam is zo ver mogelijk gaan lopen, om niet gevonden te worden. Ze mag niet...

Kloof bracht ons samen

Toen mijn handen leeg waren, gooide ik mijn lijf overboord.  Ik dreef nachten langs de kust, totdat mijn lichaam zich volzoog met tranen. De zweetdruppels aan de toppen van mijn vingers wegen zwaar. Langzaam glip ik er doorheen.  Mijn reactie is vertraagd, ik ben hier weleens geweest. 



Mijn lange gewaad dat ik om me heen gewikkeld heb om niet uit elkaar te vallen plakt aan mijn lichaam, en mijn hals raakt verstopt.  Ik stik, en stik, en stik, en stik, maar zijn grip is mijn redding.  De smaak aan mijn lippen ken ik, het ijzer stroomt mijn mond uit.  Ik vraag het hem nogmaals.



&#8216;Mag ik wat suiker bij het zout?&#8217; Want ik wil niet vergaan.&nbsp;



De aarde komt mijn neusholte binnen. Mijn knieën rotten als eerste weg. Ik kan deze pijn niet langer verteren.&nbsp; Hij hoest mij bijna uit.&nbsp;



Hij vertelt mij over de zorgen van zijn zieke vrouw.&nbsp; Ik luister naar hem met pijn in mijn maag. Mijn lijf zakt verder af.&nbsp;



Ik pak het glas water op, druk er zo hard in totdat hij breekt in mijn hand.  De scherven planten zich diep in mijn huid.  Ik stop mijn rechterhand in mijn buikholte, en de ander in mijn dij. 



Hij heeft niks door, want zijn geest is bij haar.&nbsp; Wat er ook gebeurt, het glas is van mij.



Want mijn hand is van mij, en zo is mijn arm, en mijn schouder, en alle scherven, en alle rampen daartussen. En zo is ook mijn hals van mij, en mijn lip, en dat geheim dat snijdt in mijn mondholte. Deze weeën horen bij mij, en de lucht die ik uitblaas, en zo was zijn binnenste ook van mij.



Ik was hier, want er ligt nog een scherf van mij te plakken aan de voeten van zijn gasten. Ik lig daar op de vloer, naast de veranda. Als ze naar mij wijzen zeggen ze dat ik verongelukt ben. Maar hij weet hoe het echt zit.&nbsp;

Toen mijn handen leeg waren, gooide ik mijn lijf overboord. Ik dreef nachten langs de kust, totdat mijn lichaam zich volzoog met tranen.De zweetdruppels aan de...

Oppassen!

Farah was een jeugdvriendin van mijn moeder. Ze had mij ook deels opgevoed als jong meisje. Op een dag kwam ze thuis net na de geboorte van haar nieuwe kind. Maar wat ze die avond deed, vergeet ik nooit meer. 



Farah noemde haar pasgeboren dochtertje lelijk, en legde de baby dezelfde avond in een bedje verderop. En ze maakte daarna een flesje klaar voor de kleine Hanad, haar zoontje van vier. Daarna nam ze hem onder haar armen mee naar bed. 



Terwijl ze Hanad in slaap bracht, vertelde ze ons om op te passen voor jaloezie in kinderen. 



Kinderen kunnen daar ziek van worden, gewicht door verliezen en hun ouders gaan haten. Hanad is maar vier, maar hij mag geen verdriet voelen om de nieuwe baby. En zo viel ze in slaap met Hanad, terwijl pasgeboren Rina in haar eentje verderop lag. 



Hanad en Rina groeien op als beste maatjes. Rina weet natuurlijk helemaal niks meer van deze gebeurtenis. Haar allereerste nachtje bracht ze alleen door. Ik heb mijn sindsdien vaker zorgen gemaakt om pasgeboren kinderen. Zouden ze ons kunnen horen? En voor wiens verdriet moeten we ons behoeden? 



En de allerbelangrijkste vraag blijft of ik hetzelfde zal doen?



Ik kijk jou aan. Wat zou jij doen?

Farah was een jeugdvriendin van mijn moeder. Ze had mij ook deels opgevoed als jong meisje. Op een dag kwam ze thuis net na de...

Geen tijd voor spelletjes (3)

Het is zonnig buiten. We zien twee jonge meisjes een park uit rennen. Achter hen lopen hun ouders. De vader is de babywagen aan het duwen. 



Moeder: 



&#8216;Sihaam en Jawahir!&nbsp; Niet ver gaan, jullie moeten in de buurt blijven.&#8217;



Kleine Sihaam en Jawahir draaien zich om naar hun moeder. Ze hebben beiden een jurkje aan, met een klein bijpassend hoedje.&nbsp;De twee meisje lijken bijna identiek. Hetzelfde golvende haar, kreukel in de neus en intens bruine ogen. Maar ze zijn duidelijk niet van dezelfde leeftijd, het lengteverschil zegt genoeg.&nbsp;



De ouders slaan een drukke straat in en de meisjes volgen hun stappen. De baby is al een tijdje in slaap en wordt niet wakker van de drukte waar ze langzaam naartoe bewegen.&nbsp;



Na een paar tellen staan ze midden op een drukke markt.&nbsp;



Moeder beweegt naar een groentekraam en pakt een plastic zakje uit de hand van de verkoopster. Ze begint het tasje gulzig te vullen met rode en gele paprika’s, uitjes, komkommers en nog meer. Hun vader wiegt de baby, die inmiddels wakker is geworden, weer in slaap door het karretje heen en weer te bewegen. Hij let op zijn spelende dochters.&nbsp;



Sihaam klopt op de schouder van haar zusje.



Sihaam:



&#8216;Ik weet een leuk spelletje.&#8217;



Jawahir slaat haar hand weg, en stelt zich plotseling ongeïnteresseerd op. Sihaam begrijpt er een seconde lang niks van.&nbsp;



Jawahir: 



&#8216;Nee, ik wil niet.&#8217;



Sihaam is ouder en wijzer. Ze herpakt zich, en weet snel hoe ze haar zusje meebeweegt. 



Sihaam: 



&#8216;We kunnen hier verstoppertje doen. Je kan je hier goed verstoppen. Beter dan bij ons thuis.&#8217;



Jawahir draait zich om, en fronst met haar wenkbrauwen. Langzaam opent ze haar gekruiste armen. Ze toont interesse.



Jawahir: 



&#8216;Oké, maar ik wil beginnen met tellen.&#8217;



Sihaam moet kort glimlachen. Het is haar gelukt. Ze heeft haar zusje overgehaald.&nbsp;



Sihaam: 



&#8216;Is goed. Je mag tellen tot twintig, en dan mag je mij komen zoeken.&#8217;



Vader, die inmiddels druk bezig is met het stilkrijgen van de baby, heeft nog niks door van hun plannetje. &nbsp;



Jawahir knijpt haar ogen dicht, en houdt haar hand voor haar gezicht.&nbsp;



Sihaam: 



&#8216;Niet kijken he!&#8217;



Jawahir: 



&#8216;Ik kijk niet. Ik ga nu tellen. Een, twee, …drie, vier…&#8217;



En zo telt ze verder in zichzelf.



Sihaam is in stilte vertrokken. 



Ze kijkt nog een keertje om naar het kraampje waar haar ouders en zusje staan.&nbsp;En zo verdwijnt ze in de massa.&nbsp;



&#8230;

Het is zonnig buiten. We zien twee jonge meisjes een park uit rennen. Achter hen lopen hun ouders. De vader is de babywagen aan het...

Uitgesproken stukje hemel

Ik laat ze zien dat ik haar leven waard ben,



én vertel ze dat ik haar leven waard ben.



Ik schrob nog steeds de as van mijn huid,



en mijn zeep ruikt tegenwoordig naar benzine.



Ik blijf doorademen



en denk aan Adem en Eva



Ik sta voor



mens



leven



lot.



En ik dank je voor



die ene dag dat je bijna omviel op je veertiende



die dag dat je bijna van de brug sprong op je negentiende



en die dag dat je bijna verdronk op je tweeëntwintigste



naakt op die tafel



en



voor alle dagen dat je het leven doordreef.



Ik leef toe naar die ene dag dat ik je zal aflossen.



De dag dat je mijn leven waard wordt



én ik heb geen medelijden met mezelf. 



Want ik ben haar leven waard.&nbsp;

Ik laat ze zien dat ik haar leven waard ben, én vertel ze dat ik haar leven waard ben. Ik schrob nog steeds de as...

Geen tijd voor spelletjes (2)

Sihaam staat op. Loopt naar haar zus.



Jawahir:



&#8216;Sihaam! Kom, ik moet je iets vragen.&#8217;



Sihaam:



&#8216;Jawa. Ik ben echt op. Laat mij niet opstaan voor niks.&#8217;



Jawahir is niet meer te vinden in de keuken. Sihaam spant haar ogen samen. Het aanrecht is leeg. Alle tasjes zijn weg.



Het balkon zwaait open. Intense wind, het gordijn wappert naar binnen. In plaats van naar het balkon te gaan, rent Sihaam de badkamer in. Deze is nog nat van de douchebuurt. Achter het douchegordijn is niemand.



Dan gaat ze richting de slaapkamers. Ook daar is niemand te zien. 



Sihaam:



&#8216;Ok, Jawa. Je hebt mij. Ik ben echt moe.&#8217;



Stap voor stap is ze weer in de woonkamer. Op de zitbank ligt nog de jas van Jawahir. 



Sihaam:



&#8216;Stop met je spelletjes!&#8217;



Sihaam loopt voorzichtig richting het balkon. De wind waait nog steeds naar binnen. Ze bereikt stap voor stap de deur. Ze haalt het gordijn uit haar gezicht en kijkt nu naar buiten, voordat ze de balkondeur opentrekt.



We horen en zien hoe druk markt buiten is. Mensen lopen door elkaar heen, verkopers schreeuwen om aandacht, en kinderen rennen achter hun ouders aan. Van deze afstand is iedereen zo klein, net een hoopje mieren. 



Sihaam zoekt naar haar zusje met haar ogen. Maar dat is onmogelijk, en onrealistisch.



De moed zakt haar in de schoenen. Ze krijgt het warm, en moet een paar keer wrijven over haar nek. 



Ze zoekt verkoeling. Voorzichtig duwt ze haar voeten over het randje heen. Haar hoofd hangt over de rand. Sihaam sluit haar ogen. 



Ze is weg. 



&#8230;

Sihaam staat op. Loopt naar haar zus. Jawahir: &#8216;Sihaam! Kom, ik moet je iets vragen.&#8217; Sihaam: &#8216;Jawa. Ik ben echt op. Laat mij niet opstaan...

Geen tijd voor spelletjes (1)

Een door een tl-buis verlichte badkamer. Twee voeten, met gechipte nagellak, staan onder de douche. Deze voeten horen bij Jawahir. Onder haar enkels stroomt een melkkleurige douchegel van haar lichaam, in de put.



Als het water helder kleurt, draait ze de kraan dicht en stapt de douche uit. We zien haar gezicht in het beslagen glas. Jahawir oogt jong. 



In een handomdraai legt ze een knop in haar lange krullen. 



Sihaamr loopt haar woonkamer in. Het raam in het plafond staat wagenwijd open. We weten niet in welke stad we zijn. Dit kan ergens in Mumbai, Bagdad of Amsterdam zijn. 



Op haar aanrecht treft ze een paar gevulde plastic zakken aan met verse groenten en fruit. Ze haalt daar vooral sinaasappels, mango&#8217;s, en gele en rode paprika&#8217;s uit.



Jawahir, haar jongere zus, zit op de bank in de hoek van de kamer. Ze draagt een security outfit bestaande uit een blauw overhemd en een strakke zwarte pantalon. Haar krullen zijn gladgekamd, met veel gel. Zo veel dat het in de middagzon vanuit het open balkon glanst. 



Sihaam heeft een kuiltje in haar rechterwang en kijkt intens naar haar zus.



Sihaam: 



&#8216;Jawahir, ik ben allergisch voor paprika&#8217;s. Dat weet je toch?&#8217;



Jawahir kijkt op. Ze fronst. 



Jawahir: 



&#8216;Je bent iedere week allergisch voor iets anders. Sihaam, ik kan je niet meer bijhouden.&#8217;



&#8230;.

Een door een tl-buis verlichte badkamer. Twee voeten, met gechipte nagellak, staan onder de douche. Deze voeten horen bij Jawahir. Onder haar enkels stroomt een...

Gemberkoffie met zoete melk

Ik herinner mij nog het moment dat mijn moeder mij inschreef op de nieuwe school. Het was op een vrijdag na de middaggebed. Het gebouw was twee minuten lopen vanuit de markt tegenover de moskee en zeven minuten vanaf ons huis. 



We kregen een rondleiding van de conciërge, een Egyptische vrouw. Haar naam was Abla (=juf) Iman en ze droeg een lange witte abaya. Tijdens de rondleiding had ze ook de hand vast van haar jongste zoontje. Met zijn grote ogen en magere lijf liep hij door alle lokalen met ons mee.   



Ik weet nog heel goed dat er les werd gegeven. En dat er zelfs een pauze is geweest tijdens deze lange rondleiding. Maar wat het meeste indruk op mij heeft gemaakt waren de tekeningen op de roze en turquoise muren. Het waren tekeningen van het alfabet, de oceaan, groene bossen, stapels boeken, en alle thema’s die thuishoren bij een basisschool. Abla Iman vertelde ons dat alle tekeningen gemaakt waren door haar leerlingen en ik was meteen verkocht. Ik was dol op tekenen en zag mijn creaties daartussen hangen zodra ik begon. Maar mijn moeder bleef alleen maar doorvragen tot de tweede pauze. 



Aan het einde hebben ze op een gegeven moment nummers en gegevens uitgewisseld. Ik zou maandag beginnen en we kregen instructies mee over de school. We liepen bijna weg, maar toen rende een lachend meisje ons kant op. En ze sprong in de armen van mijn moeder en knuffelde haar stevig. Ze straalde helemaal en droeg een witte sari en donkerblauwe pantalon. Haar lange haar zat vast in staart, net als alle andere meisjes in de klaslokalen.



&#8216;Tante Sahra!&#8217; riep dat meisje. Ik was verbaasd op dat moment. Mijn moeder draaide om, en zei vriendelijk dat ze geen Sahra heete. Amal, die ik zojuist voor het eerst had ontmoet, drong tot drie keer de naam Sahra op aan mijn moeder. &#8216;Ik heb je op een bruiloft gezien, vorige maand nog!&#8217; knikte ze. Ze was zo overtuigd van zichzelf. En ik zag toen mijn moeder teruggraven in haar herinneringen. 



&#8216;Ik denk dat je iemand anders bedoelt.&#8217; Maar Amal bleef het afwijzen. In de tijd dat ze daar stond, had ze geeneen woord of blik met mij gewisseld. Ik was verbaasd en bleef calculerend naar haar bewegingen kijken. Iets wat ik vaker doe als ik iemand niet meteen kan plaatsen. 



Ik zag mijn moeder in gesprek met een meisje van mijn leeftijd en lengte. En ik herinnerde mij opeens dat mijn moeder weleens vaker naar bruiloften ging met mijn kleine zusje. Ik zag al die middagen voor mij. Al die middagen dat ik thuisbleef met mijn broertje, en mijn ooms en tantes.  



Ik hoorde aan de stem van mijn moeder dat ze twijfelde. &#8216;Wie is deze meisje? En waarom geeft ze een knuffel aan mijn moeder?&#8217; Niemand kon mijn vragen beantwoorden, omdat ik deze zachtjes aan mezelf stelde. Ik weet niet hoe het gebeurde, maar ik was boos op mijn moeder. Waarom kende ze Amal en waarom loog ze tegen mij?  



Maar Amal begon dit hele gesprek met te vragen of ik ook op haar school kwam. Ook al had ik toen geen woord gewisseld met Amal, ik was best gerust. Ik kende tenminste één persoon. Mijn moeder initieerde onze vriendschap. 



&#8216;Ga naast elkaar zitten, jullie hebben elkaar vanaf maandag.&#8217;&nbsp;



Amal en ik zaten altijd samen achterin de klas. Zij was het enige andere Somalische meisje van de school. Onze vriendschap was vanzelfsprekend. Zij vergat heel vaak om een gummetje mee te nemen. Eigenlijk had ze nooit gum mee naar school, maar gebruikte mijn gum altijd. Ik vond het in het begin niet erg om haar te helpen hiermee. Ik had immers genoeg thuis en vroeg iedere maand om nieuwe schoolspullen. Ik vond het niet erg dat ze aan het begin en aan het einde van iedere lesuur om mijn spullen vroeg. Maar ik weet nog heel goed wanneer dit veranderde.  



Dat was op het moment dat Amal het niet meer vroeg. Ze pakte mijn etui van mij af. Het etui dat ik iedere ochtend met veel aandacht in mijn tas deed. Ik deed elke dag netjes drie blauwe pennen, een rode pen voor correctie, een groene pen, een potlood en een gum in mijn etui.



Amal vroeg mij dit keer niet meer. Ze opende mijn etui en haalde daar mijn gummetje uit. De gum die ze voor de helft gewist had met haar foute antwoorden. Fouten die ze niet hoefde te maken als ze haar huiswerk zou doen, en niet van mij zou overschrijven iedere ochtend.&nbsp;



Ik bleef die hele middag in mijn handen wrijven. Ze had waarschijnlijk niet eens door hoe veel ruimte ze begon in te nemen. Amal was overal. En Amal was ook de eerste die mijn moeder vertelde over mijn schooldag. Zodra we uit waren rende ze altijd voor mij uit. Ze was, voordat ik haar kon inhalen, al bij mijn moeder. Elke dag! Ze vertelde haar als eerste wat we die dag hebben gedaan. Amal kon sneller en luider spreken dan ik.



Ze was altijd blij als mijn moeder ons kwam ophalen. Ze sprong ook vaak in de armen van mijn moeder. Mijn moeder knuffelde mij nooit, en Amal kreeg iedere middag een knuffel. Ook al was mijn moeder nooit de persoon die het als eerste initieerde, maar toch. En soms ging mijn moeder haar vlechtje opnieuw doen. Amals haar zat vaak in een warrig staartje. Eentje waar niet veel aandacht naar uit was gegaan en mijn moeder hield niet van slordigheid. Ze kon zichzelf niet inhouden. Ze bracht ook steeds vaker mijn elastiekjes en kam mee naar school, om Amals haar in de ochtend te doen, voordat onze les begon. 



Voor mijn moeder was het belangrijk dat wij zussen waren. &#8216;Als Amals haar niet goed zit, dan zegt dat ook iets over hoe anderen ons zien.&#8217; Ik begreep toen niet wat mijn moeder hiermee bedoelde. Maar ik vond het juist vervelend dat Amal ook mijn haarelastiekjes begon over te nemen.&nbsp;



Onderweg naar huis bleef ik vaak alleen maar naar de grond staren, terwijl mijn broertje over zijn schooldag vertelde.&nbsp;



Het doet me vaak denken aan de rozen waar ik tegenaan schopte langs de schoolplein. Een roos is mooi, maar prikt ook. Vooral als je te comfortabel wordt en vergeet dat er ook netels aanzitten. Zo had onze vriendschap voor mij stekende momenten. Amal vroeg het de volgende ochtend ook niet meer. Ze opende mijn tas, stopte haar hand in de voorste zak waar mijn waterflesje en etui inzaten. &nbsp;



Ik begon weer in mijn handen te wrijven. Alsof ik weer geprikt werd door onzichtbare netels die alleen mij pijn deden.&nbsp;



Het moeilijkste van ons samenzijn vond ik haar niet te kunnen plaatsen. Niet te weten waarom ze soms de dingen zei die uit haar mond vielen. En het ergst vond ik hoe ze mijn terugreis naar huis verpestte voor mij.



Mijn moeder vertelde mij later dat ze extra lief was voor Amal, omdat ze een ‘aqoon’ is. Een term die gebruikt wordt in het Somalisch voor kinderen die opgroeien zonder ouders. Amal werd nooit opgehaald door haar moeder. Als ik nu terugdenk aan wat het me deed, krijg ik steken in mijn maag. 



Het leek alsof ik niet meer bestond voor mijn moeder als Amal daar was. Maar ik was wel degene die naar huis ging met haar. Ik had elke ochtend een halfuurtje voor mezelf waarin mijn haar voor mij werd gedaan. En ik kreeg bijna alles wat ik wilde. Maar ik wilde mijn haarelastiekjes en gum niet meer delen met haar.&nbsp;



Maar toen Saleh ook in ons klas kwam, kreeg ik weer ademruimte. Saleh, de krullebol die net uit Yemen kwam, zat nu tussen onze tafels in. Een nieuwe cultuur waar we enorm geïnteresseerd in waren. Maar sinds de komst van Saleh begon ook de juf Amal en mij ook iets vaker uit elkaar te zetten. 



We lachten te veel om de vreemde dansjes van Saleh. Maar Saleh kon geen Engels. Niet in het begin tenminste. Als hij een opdracht kreeg, fluisterde ik of Amal de bedoeling door naar hem. Ook al zat hij helemaal voor de neus van de juf, Saleh draaide zich altijd om. &#8216;Wat zegt ze?&#8217;



We mochten niet meer samenzitten. En zo kwamen er steeds meer nieuwe kinderen in de klas. En zo kwam er langzaam een einde aan onze vriendschap.&nbsp;

Ik herinner mij nog het moment dat mijn moeder mij inschreef op de nieuwe school. Het was op een vrijdag na de middaggebed. Het gebouw...

Logo	Vincent Hammingh
Kernteam	Iduna Paalman, Thijs Joores, Erwin Hurenkamp, Oumaima Belkhdar
Website	Laurens Besselsen

Ella Meyvisch
Leonie Moreels

Geen tijd voor spelletjes (5)

Archief