De zoon van de zee

Bekentenis: toen ik in de trein dit boek aan het lezen was, deed ik af en toe mijn best de kaft verborgen te houden voor mijn medereizigers. Ik wilde om heel eerlijk te zijn niet gezien worden met een kinderboek. Misschien dat ze zouden denken dat ik gek ben. Erg hè? Want zoals ik tot nu toe bij elk kinderboek dat ik voor Vuurland heb gelezen achteraf heb geconcludeerd: die schaamte is nergens voor nodig.

De zoon van de zee van Davide Morosinotto is een boek voor kinderen, toegegeven, maar toch heb ik er als 25-jarige ook weer wat van geleerd. Of in ieder geval: het boek heeft mijn nieuwsgierigheid dusdanig geprikkeld dat ik op eigen initiatief wat verder de geschiedenis in ben gedoken van het ontstaan van Venetië, iets waar ik voorheen nog niets van afwist. Het boek vertelt het verhaal van Pietro, een 14-jarige varkenshoeder. Zijn odyssee eindigt bij de beginselen van wat later een wereldstad zou worden.

Het boek is perfect voor kinderen in de onderbouw die zich interesseren voor de oudheid en er meer over willen weten, of simpelweg een verhaal willen lezen dat zich afspeelt in die tijd. Ik heb twee jaar voor de klas gestaan en twee brugklassen gehad, en tijdens het lezen zijn meerdere leerlingen door m’n hoofd geschoten die van het boek zouden smullen. Het boek gaat hier en daar een kleine geschiedenisles niet uit de weg. Persoonlijk haalde dat me soms wat uit het verhaal, maar dat zal voor een jonge enthousiasteling die meer wil weten van de Romeinen en de Hunnen vast niet uitmaken.

In De zoon van de zee volgen we jonge varkenshouder Pietro. Het is het jaar 452 na Christus en Pietro leeft een rustig leventje met zijn moeder, stiefvader en dieren. Dit verandert plots door een samenloop van omstandigheden. Pietro is ineens niet meer die doodgewone jongen, maar wordt binnen een paar weken een soldaat, handelaar en geliefde.

De zoon van de zee is een avontuurlijk verhaal dat met veel vaart geschreven is. Er gebeurt van alles, de scènes volgen elkaar in rap tempo op, en voor de lezer is het fijn dat er tussen de hoofdstukken tekeningen staan die verbeelden wat er de rest van de tijd plaatsvindt. Op die manier krijg je wat rust.

Persoonlijk vond ik het boek weinig diepgang hebben. Pietro is een grappig personage dat verschillende vrienden en vijanden maakt, maar ik vond het moeilijk om echt met hem mee te leven, ondanks de vele ellendige dingen die hij meemaakt. Het verhaal ging zo snel en er gebeurde zoveel, dat ik het lastig vond om me helemaal aan het boek over te geven. Ik merkte zelfs dat ik sommige stukken begon over te slaan, omdat het te veel ‘en toen, en toen, en toen’ werd voor mij. Ik miste de levendigheid die personages net echte mensen laat lijken. Toch denk ik dat het voor kinderen vanaf een jaar of tien een heerlijk avonturenboek kan zijn dat snel wegleest.

In deze nieuwe roman van de Italiaanse kinderboekenschrijver Davide Morosinotto scherpen we de spatha’s en roepen we ave! om in de huid van Pietro te kruipen, een veertienjarige varkenshoeder in Ateste (het hedendaagse Este, vlakbij Padua en Milaan). Het verhaal speelt zich af rond 452, tijdens de Barbaarse invasie van het Romeinse Rijk door Attila de Hun, die – naar het historische gezegde ‘waar Attila is langsgekomen groeit geen gras meer’ – enorme vernietiging aanricht. Die setting, interessant op zich, zorgt voor een leerzame ervaring waar je makkelijk bij kunt wegdromen.

Onze jonge held valt grotendeels binnen de standaard voor een kinderroman: boerenzoon, vermiste ouder(s), slimmer dan hij lijkt ondanks zijn sociale status, en met een oogje op een jongedame van stand. Maar voor een kinderroman is dat ook nuttig: een gemakkelijk personage voor een veertienjarige om zich in te verplaatsen. Het verhaal voert ons langs verschillende (historisch accurate) veldslagen, ontmoetingen met interessante personages en locaties, waaronder Attila de Hun en aan het einde het vroege Venetië.

Het is duidelijk dat Morosinotto een grote hoeveelheid onderzoek heeft gedaan om zijn historische inslag te bewaken. De Romeinse woorden vliegen je om de oren (domus, clarissimus, centurion) en alle plaatsnamen zijn Romeins: Milaan heet Mediolanum. Ook passeren een hoop kleurrijke karakters de revue, allemaal met Romeinse – of later ook Mongolische – namen, zoals kerkvader Ausonius en de sluwe Hun Aquila.

Uniek aan het werk zijn de illustraties, die de hoofdstukken aan elkaar binden en werken als transities en tijdsprongen. Deze lijken geïnspireerd op traditionele vaasschilderingen, die oorspronkelijk veelal mythische verhalen vertoonden.

Qua stijl of diepgang is er niet veel te zeggen – het verhaal blijft redelijk binnen de lijntjes kleuren van een historische en fantasierijke kinderroman – maar het heeft zeker een eigen smaakje en zogezegd: it does under the hood what it needs to do. Of het mijn smaak is durf ik niet te zeggen, maar ik ben dan ook niet het beoogde publiek hiervoor, en ik weet zeker dat een jonge puber zich met overgave kan verplaatsen in de bijzondere avonturen van de ontluikende geest van Pietro.